Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
по́зні, -яя, -яе.
1. Пра час дня, года, перыяд развіцця чаго-н.: які набліжаецца да свайго канца, ужо праходзіць.
П. вечар.
Позняя восень.
2. Які затрымаўся з наступленнем, запознены.
П. прыход.
Сёлета вясна позняя.
Позняе раскаянне.
3. Які паяўляецца пасля ўсіх іншых.
Познія кветкі.
Познія гатункі яблыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́зні по́здний; (несвоевременный) запозда́лый;
да ~няй но́чы — до по́здней но́чи;
~няе раска́янне — запозда́лое раска́яние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́зні, ‑яя, ‑яе.
1. Які набліжаецца да канца (пра норы дня, года, жыцця і пад.). Мікола вярнуўся дахаты познім адвячоркам.Якімовіч.І поле паміж двух лясоў вабіла .. [Колю] ў свежы вецер і жоўтыя колеры позняй восені.Чорны.// Які знаходзіцца на апошняй стадыі, ступені свайго развіцця. Позні рамантызм.
2. Які затрымаўся з наступленнем, запознены. Позні прыход. □ Філістовіча пасадзілі ў самы кут, стары сеў з аднаго боку позняга госця, сын — з другога.Паслядовіч.На позні абед вярнуўся бацька.Паўлаў.Ранняя птушка крылкі цярэбіць, а позняя вочкі трэ.Прыказка.// Які доўга і паволі расце і спее (пра расліны); познаспелы. Увосень, пад поўдзень,.. разгорнецца дзе над каляінай позні, сіратлівы малачайнік.Чорны.Васіль Іванавіч не здзівіўся, калі сустрэў на полі цэлае звяно дзяўчат, якія капалі познюю бульбу.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́зні
1. spät;
у по́зні час zu später Stúnde;
по́зняй во́сенню im Spätherbst;
да по́зняй но́чы bis tief in die Nacht hinéin;
2. (спазніўшыся) verspätet; spät
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
По́зні ’які набліжаецца да канца, мінае’, ’які надыходзіць пасля звыклага ці патрэбнага часу’ (ТСБМ), ’позні’ (ТС), по́зны ’тс’ (Шат.). Укр.пізній, рус.поздний, польск.późny, ст.-польск.pozdny, н.-луж.pózny, в.-луж.pózdni, чэш.pozdní, славац.pozdný, славен.pozen, серб.-харв.по̏зан ’тс’, балг.по́зден, ст.-сл.поздьнъ ’марудны, павольны’. Прасл.*pozdъ < *posdъ, корань poz‑ < і.-е.pos‑, суф. ‑d‑, як у *tvьr‑d‑ъ > цвёрды, або ў *podъ ’пад’, *nadъ ’над’. Роднаснае літ.pãskui ’тс’, pãstaras ’апошні’, лац.post ’тс’, тахар. Bom‑post‑am ’пасля’, алб.pas ’тс’ (Фасмер, 3, 303; Чарных, 2, 50). Банькоўскі (2, 755) прапануе суаднесці прасл.*pozdъ (якое з і.-е.*(s)pod‑dh‑o‑s) з ням.spät ’позні, запознены’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́зны, см.по́зні
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
позднеспе́лый познаспе́лы, по́зні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́зднийпо́зні, по́зны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
позна... (а таксама пазна...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) позні (у 1 знач.), напр.: познаантычны, познарэнесансны; позналедніковы (перыяд);
2) позні (у 3 знач.), напр., познавыспяваючы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)