плаці́ць, плачу́, пла́ціш, пла́ціць; незак.

1. што і без дап. Аддаваць грошы як належнае за што-н.

П. за пакупку.

П. падаткі.

За здароўе лепш п., чым расплачвацца (прыказка).

2. перан., чым за што. Так або інакш адказваць на чый-н. учынак (кніжн.).

П. паслугай за паслугу.

П. дабром за зло.

|| зак. заплаці́ць, -лачу́, -ла́ціш, -ла́ціць; -ла́чаны.

|| наз. плаце́ж, -цяжу́, м. (да 1 знач.).

П. з растэрміноўкай.

|| прым. плаце́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

плаці́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. плачу́ пла́цім
2-я ас. пла́ціш пла́ціце
3-я ас. плаці́ць пла́цяць
Прошлы час
м. плаці́ў плаці́лі
ж. плаці́ла
н. плаці́ла
Загадны лад
2-я ас. плаці́ плаці́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час пла́цячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

плаці́ць несов., в разн. знач. плати́ть;

п. зо́латам — плати́ть зо́лотом;

п. за кватэ́ру — плати́ть за кварти́ру;

п. пада́ткі — плати́ть нало́ги;

п. паслу́гай за паслу́гу — плати́ть услу́гой за услу́гу;

п. каму́-не́будзь узае́мнасцю — плати́ть кому́-л. взаи́мностью;

◊ п. дані́ну — плати́ть дань;

п. той жа мане́тай — плати́ть той же моне́той;

п. дабро́м за дабро́ — плати́ть добро́м за добро́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

плаці́ць, плачу, плаціш, плаціць; незак.

1. што, за што і без дап. Аддаваць грошы або што‑н. каштоўнае як належнае за што‑н. Плаціць за пакупку. Плаціць за абед. □ Не плаціць багаты, а вінаваты. Прыказка. // Аддаваць грошы або іншыя каштоўнасці ў лік якіх‑н. абавязацельстваў. Плаціць падаткі. Плаціць даўгі. □ Кожныя дванаццаць гадоў.. [такароўцы] аднаўлялі кантракт, штогод плацілі акуратна арэнду і жылі прыпяваючы. Бядуля.

2. перан.; чым. Так або інакш адказваць на чый‑н. учынак. Як слуга, як нявольнік, табе я Так стараўся служыць, дагадзіць! Так любіў цябе шчыра, з надзеяй, Што ўзаемнасцю будзеш плаціць. Купала. І народ плаціў сваім воінам бацькоўскай любоўю. «Звязда».

•••

Плаціць той жа манетай — тое, што і адплаціць той жа манетай (гл. адплаціць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плаці́ць záhlen vt, vi; bezáhlen vt;

плаці́ць па раху́нку die Réchnung begléichen* [beréinigen];

плаці́ць пада́ткі Stéuern záhlen;

плаці́ць гато́ўкаю (in) bar záhlen;

плаці́ць на ра́ты [ў растэрміно́ўку] in Ráten záhlen; auf Stóttern záhlen, ábstottern (разм.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Плаці́ць ’аддаваць грошы або што-небудзь каштоўнае за што-небудзь’ (ТСБМ, Яруш., Нас.; Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС). Да прасл. *platiti, якое ад *platъ ’кавалак палатна ці іншай тканіны’ > плат (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заплаці́ць гл. плаціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

плати́ть несов., в разн. знач. плаці́ць;

◊

плати́ть той же моне́той плаці́ць той жа мане́тай;

плати́ть услу́гой за услу́гу плаці́ць паслу́гай за паслу́гу;

плати́ть взаи́мностью плаці́ць узае́мнасцю;

плати́ть дань плаці́ць дані́ну;

плати́ть добро́м за зло плаці́ць дабро́м за зло;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аліме́нтшчык, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

Той, хто плаціць аліменты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упла́чивать несов. плаці́ць; (выплачивать) выпла́чваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)