пералажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак., каго-што.

Тое, што і перакласці (у 1—4 знач.).

|| наз. пералажэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пералажы́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пералажу́ перало́жым
2-я ас. перало́жыш перало́жыце
3-я ас. перало́жыць перало́жаць
Прошлы час
м. пералажы́ў пералажы́лі
ж. пералажы́ла
н. пералажы́ла
Загадны лад
2-я ас. пералажы́ пералажы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час пералажы́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пералажы́ць сов.

1. в разн. знач. переложи́ть; (пол и т.п. — ещё) перестла́ть, перестели́ть;

п. кні́гу са стала́ на палі́цу — переложи́ть кни́гу со стола́ на по́лку;

п. я́блыкі сало́май — переложи́ть я́блоки соло́мой;

п. печ — переложи́ть пе́чку;

п. про́зу ў ве́ршы — переложи́ть про́зу в стихи́;

2. перен. переложи́ть;

п. свае́ абавя́зкі на друго́га — переложи́ть свои́ обя́занности на друго́го

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пералажы́ць, ‑лажу, ‑ложыш, ‑ложыць; зак., каго-што.

Тое, што і перакласці (у 1–4 і 6 знач.). Пералажыць віну на другога. □ Зарэцкі пералажыў відэльцы з месца на месца. Скрыган. Клопат, што ні кажы, не прапаў попусту: ..пералажылі шчарбатыя, падламаныя масты, збудавалі трохі новых. Мележ. Нешта падобнае да «Калевалы» можна скласці і з беларускіх казак. Падабраць іх у парадак, пералажыць, магчыма, у вершы і звязаць адным героем, якім-небудзь кавалём, ці што. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пералажы́ць гл. перакласці I

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Пералажы́ць ’заперці (дзверы)’ (лід., Сл. ПЗБ). Фармальна да пера- і лажы́ць (гл.), аднак семантычна падобна да літ. užkélti ’замкнуць, зачыніць (вароты)’, у якім kélti мае (побач з іншымі) значэнне ’перамяшчаць; пераводзіць, пераносіць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

переслои́ть сов. пераслаі́ць, перапластава́ць; (переложить) пералажы́ць, перакла́сці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пералажэ́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. пералажыць (гл. перакласці ў 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. Запхаць, папхаць усё, многае.

2. Запіхваючы, пералажыць у другое месца. Перапхаць зелле ў другі мяшок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

переложи́ть сов.

1. (положить в другое место) пералажы́ць, перакла́сці, мног. папераклада́ць, паперакла́дваць;

он переложи́л ключ в ле́вую ру́ку ён пералажы́ў ключ у ле́вую руку́;

переложи́ть кни́ги с одно́й по́лки на другу́ю перакла́сці (папераклада́ць, паперакла́дваць) кні́гі з адно́й палі́цы на другу́ю;

2. (возложить на другого) пералажы́ць;

переложи́ть часть рабо́ты на друго́го пералажы́ць ча́стку рабо́ты на друго́га;

переложи́ть вину́ на друго́го пералажы́ць віну́ на друго́га;

3. (уложить что-л., поместив между отдельными предметами, частями слой чего-л. другого) пералажы́ць, мног. папераклада́ць, паперакла́дваць;

переложи́ть я́блоки стру́жкой пералажы́ць (папераклада́ць, паперакла́дваць) я́блыкі стру́жкамі;

4. (уложить заново, иначе) перакла́сці;

переложи́ть кирпичи́ в штабеля́ перакла́сці цэ́глу ў штабялі́;

5. (произвести заново кладку чего-л.) перакла́сці;

переложи́ть ка́менную сте́ну перакла́сці мурава́ную сцяну́;

6. (положить слишком много) разг. перада́ць;

переложи́ть са́хару перада́ць цу́кру;

7. (выпить слишком много спиртного) прост. перабра́ць;

8. (придать другую форму — музыкальному или литературному произведению) пералажы́ць, перакла́сці;

переложи́ть стихи́ на му́зыку пералажы́ць (перакла́сці) ве́ршы на му́зыку;

9. уст. (перевести на другой язык) перакла́сці;

10. уст. (перепрячь лошадей) перапрэ́гчы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)