патрэ́сці, -расу́, -расе́ш, -расе́; -расём, -расяце́, -расу́ць; -ро́с, -рэ́сла; -расі́; -рэ́сены; зак., каго-што.

Трасянуць некалькі разоў.

П. яблыню.

У дарозе нас патрэсла (безас.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

патрэ́сці

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. патрасу́ патрасё́м
2-я ас. патрасе́ш патрасяце́
3-я ас. патрасе́ патрасу́ць
Прошлы час
м. патро́с патрэ́слі
ж. патрэ́сла
н. патрэ́сла
Загадны лад
2-я ас. патрасі́ патрасі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час патро́сшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

патрэ́сці сов.

1. в разн. знач. потрясти́; (от холода — ещё) позноби́ть;

п. я́блыню — потрясти́ я́блоню;

у даро́зе вас крыху́ ~сла — в доро́ге вас немно́го потрясло́;

п. галаво́ю — потрясти́ голово́й;

ве́чарам мяне́ крыху́ ~сла — ве́чером меня́ немно́го потрясло́ (позноби́ло);

2. (каго, што) разг. произвести́ о́быск (у кого, в чём)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патрэ́сці, ‑трасу, ‑трасеш, ‑трасе; ‑трасём, ‑трасяце; пр. патрос, ‑трэсла і ‑трасла, ‑трусла і ‑трасло; заг. патрасі; зак., каго-што.

1. Абтрэсці ўсё, многае; ператрэсці ўсіх, многіх.

2. і без дап. Трэсці некаторы час. [Сцёпка] няспрытна падаў руку, а.. [Аленка] так слаўна, па-прыяцельску паціснула і патрэсла яе. Колас. Патрасіце ўдзень маладую бярозку ці ліпку — і гэтыя шкоднікі [майскія жукі] градам пасыплюцца на зямлю. Матрунёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патрэ́сці

1. schütteln vi;

патрэ́сці галаво́й den Kópf schütteln;

2. разм (зрабіць вобыск) dúrchsuchen vt; éine Háussuchung máchen [vórnehmen*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

позноби́ть сов., безл. патрэ́сці, (долго) папатрэ́сці, папатрэ́сваць, пакалаці́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

potrząść

зак. патрэсці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пашалё́хаць

‘патрэсці што-небудзь, чым-небудзь, пабразгатаць чым-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пашалё́хаю пашалё́хаем
2-я ас. пашалё́хаеш пашалё́хаеце
3-я ас. пашалё́хае пашалё́хаюць
Прошлы час
м. пашалё́хаў пашалё́халі
ж. пашалё́хала
н. пашалё́хала
Загадны лад
2-я ас. пашалё́хай пашалё́хайце
Дзеепрыслоўе
прош. час пашалё́хаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Патармасі́ць ’патрэсці за валасы’, ’пацягаць’, ’паштурхаць’ (Нас.). Да тармасі́ць (гл.), якое не мае канчатковай этымалогіі (гл. Фасмер, 4, 84; Скок, 1, 441; Махэк₂, 651).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пато́ргаць ’патрэсці, патузаць, пашморгаць’ (Нас.), ’пацягаць’ (віл., Сл. ПЗБ), ’паштурхаць’ (Нас.), паторхаць ’пакалыхаць’ (круп., Сл. ПЗБ), поторкаты ’брыкнуць (аб кані)’ (Сцеп.). Да прасл. tъrgati > торгаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)