паразі́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паражу́ паразі́м
2-я ас. паразі́ш паразіце́
3-я ас. паразі́ць паразя́ць
Прошлы час
м. паразі́ў паразі́лі
ж. паразі́ла
н. паразі́ла
Загадны лад
2-я ас. паразі́ паразі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час паразі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паразі́ць, -ражу́, -разі́ш, -разі́ць; -разі́м, -разіце́, -разя́ць; -ражо́ны; зак.

1. каго-што і чым. Забіць, нанесці ўдар якой-н. зброяй; папаўшы ў што-н., знішчыць, разбурыць (кніжн.).

П. мішэнь.

2. каго-што. Разбіць, перамагчы (высок.).

П. ворага.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Выклікаць пашкоджанне, змяненне ў тканцы, органе (пра хваробу).

Параліч паразіў вочныя нервы.

|| незак. паража́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. паражэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паразі́ць сов.

1. порази́ть;

п. цэль — порази́ть цель;

2. (убить, умертвить) порази́ть, срази́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паразі́ць, ‑ражу, ‑разіш, ‑разіць; ‑разім, ‑разіце; зак., каго-што.

1. чым. Забіць, нанесці ўдар якой‑н. зброяй. Паразіць куляй. // Папаўшы ў што‑н., знішчыць, разбурыць. Паразіць мішэнь.

2. Перамагчы, нанесці паражэнне, разбіць. Паразіць ворага.

3. Выклікаць пашкоджанне, змяненне ў тканцы, органе і пад. (пра хваробу, эпідэмію і пад.). У жніўні 1945 года прамянёвая хвароба паразіла жыхароў Хірасімы і Нагасакі, якія ўцалелі ад ядзернай хвалі і агню. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паразі́ць

1. (зброяй) mit éiner Wáffe éinen Schlag [Stoß] versétzen; tréffen* vt (цэль);

2. (ворага) besíegen vt, zerschlágen* vt, níederschlagen* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Паразі́ць ’забіць, нанесці ўдар якой-н. зборнай; перамагчы, нанесці паражэнне, разбіць; выклікаць пашкоджанне, змяненне ў тканцы, органе і пад.’ (ТСБМ). Новае кніжнае запазычанне з рус. порази́ть < рази́ть < раз (гл.). Дыял. порожа́ць ’кусаць, жаліць (пра змей)’ (ТС), відавочна, украінізм, параўн. пора́зити ’параніць; укусіць (пра змяю)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паража́ць гл. паразіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паражэ́нне, -я, н.

1. гл. паразіць.

2. Няўдача ў вайне, барацьбе, спаборніцтве.

Нанесці п. ворагу.

Пацярпець п. ў шахматным турніры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паража́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да паразіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паражо́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад паразіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)