Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
паня́цце, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Лагічна аформленая думка аб прадмеце, з’яве; ідэя чаго-н.
П. прыбавачнай вартасці.
2. Уяўленне, звесткі пра што-н.
Даць п. пра што-н. Мець п. аб чым-н.
3. звычайна мн. Спосаб, узровень разумення чаго-н.
Паводле нашых паняццяў усё гэта павінна быць па-іншаму.
|| прым.паняці́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паня́ццеср., в разн. знач. поня́тие;
п. прыба́вачнай ва́ртасці — поня́тие приба́вочной сто́имости;
п. трохвуго́льніка — поня́тие треуго́льника;
малаакрэ́сленае п. — растяжи́мое поня́тие;
мець п. аб чым-не́будзь — име́ть поня́тие о чём-л.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паня́цце, ‑я, н.
1. Адна з форм адлюстравання свету ў мысленні чалавека, якая ўзнікае як вылучэнне і абагульненне прадметаў пэўнага класа. // Разуменне, якое адлюстроўвае найбольш агульныя істотныя ўласцівасці, сувязі і адносіны прадметаў і з’яў аб’ектыўнай рэчаіснасці. Паняцце трохвугольніка. Паняцце прыбавачнай вартасці. □ У паняцце «беларуская мова» ўваходзіць як беларуская літаратурная мова, так і народная мова ва ўсёй сукупнасці яе разнастайных гаворак.Юргелевіч.
2. Уяўленне аб чым‑н.; веданне чаго‑н. Кожная вышывальшчыца павінна мець паняцце аб колерах.Данілевіч.//звычайнамн. (паня́цці, ‑яў). Сукупнасць поглядаў на што‑н.; ўзровень разумення чаго‑н. Па вобразу жыцця і па паняццях земляробчы клас усёй Заходняй Еўропы прадстаўляе як бы адно цэлае.Лушчыцкі.//Разм. Здольнасць разабрацца ў чым‑н.; разуменне, меркаванне. [Дзед Сымон:] — Я вось так гляджу: павінен чалавек да ўсяго мець паняцце.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Паня́цце ’адна з форм адлюстравання свету ў мысленні чалавека; уяўленне аб чым-н.; веданне чаго-н.’ (ТСБМ). З рус.поня́тие ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 40).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паня́такмкніжн, паня́ццен
1. Begríff m -(e)s, -e;
агу́льнае паня́ццеállgeméiner Begríff;
2. (уяўленнепрашто-н, веданнечаго-н) Begríff m -(e)s, -e, Vórstellung f -, -en;
атрыма́ць паня́ццеéinen Begríff bekómmen* (прашто-н von D);
не мець паня́цця kéinen Begríff [kéine Vórstellung] háben (прашто-н von D)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ме́лас, -у, м. (спец.).
Агульнае паняцце меладычнага, песеннага пачатку ў музыцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адця́гнены, -ая, -ае.
Абстракгны.
Адцягненае паняцце.
Адцягненае мысленне.
|| наз.адця́гненасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
concept[ˈkɒnsept]n.паня́цце, канцэ́пт
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)