палыха́ць

дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. палыха́е палыха́юць
Прошлы час
м. палыха́ў палыха́лі
ж. палыха́ла
н. палыха́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час палыха́ючы

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

палыха́ць, ‑ае; незак.

1. Гарэць зыркім, яркім полымем. З раніцы да вечара палыхалі горны ў кузні. Хадкевіч. Над горадам палыхалі пажары. Дудо. // Вылучаць жар, веяць гарачынёй. Гарачым цяплом палыхала ад топкі. Лынькоў. // перан. Аб моцным, бурным праяўленні чаго‑н. Над светам палыхала ўжо вялікая вайна. Навуменка.

2. Свяціцца яркім святлом. Па-ранейшаму палыхаў захад, а далёка ў вёсцы спявалі дзяўчаты і часам парыпваў гармонік. Лупсякоў. Паўнеба на захадзе палыхала вялізным зарывам. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

палыха́ць lódern vi, in Flámmen stéhen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Палыха́ць ’гарэць зыркім, яркім полымем; свяціцца яркім святлом’. Рус. полыха́ть ’тс’, укр. полохну́ти ’успыхнуць, разгарэцца’. Звязваюць з паласнуць (гл.) або з по́лах (Фасмер, 3, 321).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

палыха́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. палыхаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

палыхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Аднакр. да палыхаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

buzować

незак. палаць, палыхаць, бушаваць (пра агонь)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Пышэ́ць 1 ’раз’ядацца, таўсцець’ (Жыв. НС). Ітэратыў да пы́хаць у значэнні ’ўздымацца, надзімацца’ (гл.).

Пышэ́ць 2 (пъшэ́ць) ’пашчыпваць (у роце)’ (ушац., Нар. лекс.). Ітэратыў да пы́хаць (гл.), у значэнні ’гарэць, палыхаць’, параўн. пыш ’прысак’ і пры́шчыць ’шчыпаць, балець (пра рану)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

flámmen

vi пала́ць, палымне́ць, палыха́ць

der Hass flammt in ihm — ён пала́е няна́вісцю

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

зашуга́ць разм.

1. (пачаць палыхаць) áuflodern, zu lódern ánfangen*; líchterloh zu brénnen ánfangen*;

2. (затуркаць) ábhetzen vt, ábrackern vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)