Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паба́чыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
паба́чу |
паба́чым |
| 2-я ас. |
паба́чыш |
паба́чыце |
| 3-я ас. |
паба́чыць |
паба́чаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паба́чыў |
паба́чылі |
| ж. |
паба́чыла |
| н. |
паба́чыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
паба́ч |
паба́чце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паба́чыўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паба́чыць (кого) сов.
1. повида́ть;
2. посмотре́ть;
3. повида́ться (с кем);
◊ пажывём — ~чым — погов. поживём — уви́дим
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паба́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
1. каго. Убачыць, сустрэць каго‑н. З самай раніцы мы таўкліся каля саўгаснай канцылярыі, каб як пабачыць загадчыка саўгаса. Нікановіч. Ахрэму хацелася пабачыць старшыню, дазнацца пра ўсё падрабязна, што там на вечар запланавана. Кавалёў.
2. каго-што. Убачыць многае. Малодшы брат.. паспеў пабываць ужо ў Заходняй Беларусі, пабачыў Бесарабію і недзе цяпер, мабыць вызваляе Румынію ад фашыстаў. Асіпенка. Твар стаў калючым, суровым, нібы пражыў Міколка доўгія дзесяткі год, усё перажыў, усё пабачыў на свеце. Лынькоў. // перан.; што, чаго і з дадан. сказам. Зазнаць, перажыць. Хоць шмат мы пабачылі гора За годы праклятай вайны, Але не хілілі ў пакоры Прад катам сваёй мы спіны. Астрэйка.
3. каго-што, з дадан. сказам і без дап. Успрыняць зрокам, убачыць; паглядзець на каго-што. [Ігнась] ужо нецярпліва чакаў, каб хутчэй пабачыць.. таемны багаж. Мурашка. Самым цікавым для мяне было пабачыць, як з высокага яруса бярвення кацілі ў Нёман калоды. Колас.
4. што і без дап. Даведацца, упэўніцца ў чым‑н. [Маці:] — Пабачыш, застанецца.. [Андрэйка] на другі год. Гамолка. [Максім Сцяпанавіч:] — Ды не хвалюйся, калі ласка, пабачыш, усё будзе добра. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак.
1. без дап. Валодаць пачуццём зроку.
Совы добра бачаць ноччу.
2. каго-што. Успрымаць зрокам.
Б. лугі і палі.
3. каго-што. Сустракаць каго-, што-н.
Учора бачыў яго ў клубе.
4. Уяўляць у думках.
Б. на стагоддзі ўперад.
5. каго-што. Звяртаць увагу, заўважаць.
Б. чалавечыя пакуты.
6. што і з дадан. Адчуваць, усведамляць, разумець.
Бачу, што Сяргей праўду кажа.
◊
Бачыць навылёт (навылет), бачыць наскрозь — вельмі добра ведаць каго-н.
Бачыш ты! (разм.) — пры выказванні здзіўлення.
Свету белага (божага) не бачыць (разм.) — быць вельмі занятым.
|| зак. уба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2—6 знач.) і паба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2, 3, 5 і 6 знач.).
|| наз. ба́чанне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
повида́ть сов., разг. паба́чыць, уба́чыць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што (разм.).
Пабачыць многа або многіх, зазнаць многае.
Колькі я ўсяго перабачыў за сваё жыццё.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
счака́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).
1. Стаміцца ад доўгага чакання.
С. пісьма з фронту.
2. Дачакацца.
Пайду да сястры, с. не магу, каб пабачыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перевида́ть сов., разг. (всех, многих, многое) пераба́чыць, паба́чыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уцікава́ць
‘даведацца пра што-небудзь, пабачыць каго-небудзь, што-небудзь (уцікаваць каго-небудзь, што-небудзь)’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
уціку́ю |
уціку́ем |
| 2-я ас. |
уціку́еш |
уціку́еце |
| 3-я ас. |
уціку́е |
уціку́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
уцікава́ў |
уцікава́лі |
| ж. |
уцікава́ла |
| н. |
уцікава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
уціку́й |
уціку́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
уцікава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)