нае́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзь; зак.

1. на каго-што. Наткнуцца на каго-, што-н. у час язды.

Н. на пешахода.

2. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Прыехаць у вялікай колькасці.

К вечару наехалі госці.

3. перан., на што. Ссунуцца са свайго месца, засланіўшы сабой што-н. (разм.).

Шапка наехала на вочы.

|| незак. наязджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. нае́зд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нае́хаць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. нае́ду нае́дзем
2-я ас. нае́дзеш нае́дзеце
3-я ас. нае́дзе нае́дуць
Прошлы час
м. нае́хаў нае́халі
ж. нае́хала
н. нае́хала
Загадны лад
2-я ас. нае́дзь нае́дзьце
Дзеепрыслоўе
прош. час нае́хаўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нае́хаць сов.

1. в разн. знач. нае́хать;

машы́на ~хала на чалаве́ка — маши́на нае́хала на челове́ка;

гасце́й ~хала по́ўны дом — госте́й нае́хало по́лный дом;

ра́птам ~халі ко́ннікі — вдруг нае́хали вса́дники;

2. надви́нуться, сползти́;

ша́пка ~хала на лоб — ша́пка надви́нулась (сползла́) на лоб

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нае́хаць, ‑еду, ‑едзеш, ‑едзе; зак.

1. Едучы, наткнуцца на каго‑, што‑н. Наехаць на камень. □ Танк зароў, наехаў на пліту гусеніцай і крутануўся. Лужанін. // Едучы, сустрэць каго‑н. Чубара аклікнулі адразу, як ён наехаў на пост. Чыгрынаў.

2. Прыехаць у вялікай колькасці. Гасцей наехала поўная хата. □ Партызаны ўзялі шмат трафеяў і зніклі ў невядомым напрамку, а ў Вяшэйку наехала шмат карнікаў. Курто.

3. Прыехаць знянацку, раптам. Ужо змяркалася, а дзядзькі Цімоха не было.. Я вельмі баяўся, хаця каб ён не наехаў, пакуль мы паглядзім [склеп]. Баранавых.

4. перан. Разм. Ссунуцца са свайго месца, засланіўшы сабой што‑н. Шапка наехала на вочы. □ На роўным высокім ілбе.. [Шаманскага] збягаліся маршчынкі, бровы выгнуліся дугой, а густыя чорныя, прычэсаныя ўгору валасы наехалі на лоб. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нае́хаць

1. (на каго-н., што-н.) ánfahren* vi (s), ánprallen vi (an, gégen A), fáhren* vi (s) (gegen A);

2. (прыехаць у вялікай колькасці) (in gróßer Ménge) zusámmenkommen* vi (s);

3. разм. (прыехаць нечакана) únerwartet ánkommen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

понае́хать сов., разг. панаязджа́ць; нае́хаць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

панаязджа́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.

Наехаць, з’ехацца ў адно месца ў вялікай колькасці.

Панаязджала шмат людзей на кірмаш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нае́хать сов., в разн. знач. нае́хаць;

нае́хать на столб нае́хаць на слуп;

нае́хали го́сти нае́халі го́сці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наязджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. наехаць, наездзіць.

2. Час ад часу прыязджаць.

Н. у вёску да бацькоў.

3. на што. Спаўзаць уніз, закрываючы вочы.

Шапка наязджае на лоб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

панаязджа́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Наехаць, з’ехацца ў адно месца ў вялікай колькасці. [Федзя:] — Што рабіў?.. Работы хапала. Столькі купцоў панаязджала. Палтаран.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)