нагляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што, за кім-чым, з дадан. сказам і без дап. Уважліва сачыць вачыма за кім-, чым-н.

Н. зацьменне сонца.

Н. за палётам буслоў.

2. за кім-чым. Вывучаць, даследаваць.

Н. за развіццём падзей, што адбываюцца ў грамадстве.

3. за кім-чым. Ажыццяўляць нагляд.

Н. за дзецьмі.

Н. за парадкам.

|| наз. нагляда́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагляда́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. нагляда́ю нагляда́ем
2-я ас. нагляда́еш нагляда́еце
3-я ас. нагляда́е нагляда́юць
Прошлы час
м. нагляда́ў нагляда́лі
ж. нагляда́ла
н. нагляда́ла
Загадны лад
2-я ас. нагляда́й нагляда́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час нагляда́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нагляда́ць несов.

1. наблюда́ть;

н. зацьме́нне со́нца — наблюда́ть затме́ние со́лнца;

2. (осуществлять надзор) смотре́ть, присма́тривать, гляде́ть, пригля́дывать, следи́ть, наблюда́ть, надзира́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нагляда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. за кім-чым, каго-што, з дадан. сказам і без дап. Уважліва сачыць вачыма за кім‑, чым‑н. Варанецкі здалёк наглядаў за работай экскаватара, за якім цягнулася доўгая града чорнага торфу. Дуброўскі. Я стаяў і, сцяўшы зубы, наглядаў, як дужыя санітары знялі з саней насілкі. Даніленка.

2. каго-што, з дадан. сказам і без дап. Тое, што і назіраць (у 2 знач.). За некалькі дзён прабывання на невялікім участку заходняй граніцы я меў магчымасць наглядаць людзей, якім радзіма даверыла ахову нашай працы і нашага шчасця. Брыль. Раней Ларысе ніколі не прыходзілася наглядаць, як ажывае новы дом. Даніленка.

3. каго-што, за кім-чым і без дап. Тое, што і назіраць (у 3 знач.).

4. за кім-чым. Тое, што і назіраць (у 4 знач.). [Майстар] сам адрэгуляваў накладку, сам зрабіў заліўку і змазку машыны. Міхасю засталося толькі стаяць ды глядзець — наглядаць за спраўнасцю друкавання. Брыль. Паснедаўшы, Кастусь пайшоў з Максімам і Феліксам у клуню, а Саўку і Язэпа папрасіў наглядаць за ваколіцай. — Калі што якое, — сказаў ён, — сігнальце. Якімовіч.

5. Тое, што і нагледжваць. Прыскочыўшы ў лес, Сомік пакінуў каня на тым месцы, дзе браў нядаўна кавалак [дзерава], а сам нібыта пайшоў наглядаць другі кавалак. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нагляда́ць

1. beáufsichtigen vt; überwáchen vt, áufpassen vi (за кім-н. auf A);

2. гл. назіраць

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

надзира́ть несов. нагляда́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

надсма́тривать несов. нагляда́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насма́тривать несов., прост. нагляда́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нагляда́нне, -я, н.

1. гл. наглядаць.

2. Тое, што заўважана ў працэсе вывучэння, разгляду чаго-н., назіранняў над чым-н.

Жыццёвыя нагляданні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

oversee [ˌəʊvəˈsi:] v. (oversaw, overseen) нагляда́ць, назіра́ць, сачы́ць; ажыццяўля́ць нагля́д (каб усё было зроблена правільна);

oversee work нагляда́ць за пра́цай

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)