нагада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. каго-што. Паказацца падобным да каго-, чаго-н.

2. што, пра што, аб чым, з дадан. і без дап. Выклікаць успамін.

Пісьмо нагадала мінулае.

3. што і без дап. Успомніць.

Н. дзяцінства.

|| незак. нага́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. нага́дванне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагада́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. нагада́ю нагада́ем
2-я ас. нагада́еш нагада́еце
3-я ас. нагада́е нагада́юць
Прошлы час
м. нагада́ў нагада́лі
ж. нагада́ла
н. нагада́ла
Загадны лад
2-я ас. нагада́й нагада́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час нагада́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нагада́ць сов. напо́мнить; припо́мнить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нагада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. каго-што. Паказацца падобным на каго‑, што‑н. Косця ў гэты момант нагадаў Веры пакрыўджанае дзіцё, і ёй захацелася зрабіць яму што-небудзь прыемнае. Шыцік. Раптам, аднекуль зверху, данёсся жалобны пералівісты звон, які нагадваў звон маленькага ляснога вадаспада. Аляхновіч.

2. што, пра што, аб чым, з дадан. сказам і без дап. Напомніць каму‑н. пра што‑н., выклікаць успамін. Заспявалі пеўні, як гарністы, Нагадалі, што ўставаць пара. Скарынкін. У кішэньках астаткі махоркі Нагадалі мне восені пах. Хведаровіч. Помнік, што ўзняўся да зор, Парой нагадае былое... Кляўко.

3. што і без дап. Разм. Успомніць. У аповесці ёсць час — другая палова дваццатых гадоў, ёсць тапаграфія мясцовасці, ёсць добра выпісаны пейзаж. Варта нагадаць хоць бы ваколіцы Зялёнай Дубровы. Шкраба. Часамі, калі ў думках нагадаеш тую раннюю пару, уяўляюцца ласкавыя рукі маці. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нагада́ць ’напомніць, прыпомніць, успомніць’ (ТСБМ). Хутчэй за ўсё запазычана на раннім этапе фарміравання літаратурнай мовы з укр. нагада́ти ’тс’, што ўжываецца і ў народнай мове, паколькі ўплыў суседніх больш развітых літаратурных моў на беларускую ў пэўныя перыяды яе развіцця быў зусім натуральным. Няма падстаў прыпісваць названаму слову «эмігранцкае» паходжанне, як гэта робіць Жураўскі (Беларуская мова і літаратура ў школе, 1988, 2, 14), супрацьпастаўляючы яго народна-дыялектнаму нагада́ць ’задумаць’ (Сл. ПЗБ). Гл. гадаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нагада́ць, нага́дваць

1. (напомніць) er¦ínnern vt (пра што-н. an A), ins Gedächtnis rúfen*; máhnen vt (перасцерагаць);

2. (падацца падобным да каго-н., да чаго-н.) an j-n, an etw. (A) er¦ínnern; j-n, etw. im Gedächtnis wáchrufen* аддз.

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

напо́мнить сов. напо́мніць, нагада́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нага́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да нагадаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нагада́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад нагадаць (у 2, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нага́дванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. нагадваць — нагадаць (у 2, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)