Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
наві́снуць, -ну, -неш, -не; навіс, -сла; зак.
1. Спусціцца, звесіцца нізка над чым-н., на што-н.
Валасы навіслі на вочы.
Над ракой нізка навіслі вербы.
2. Распасцерціся, апусціцца, размясціцца нізка над чым-н.
Туман навіс над ракой.
Ноч навісла над горадам.
3.перан., над кім-чым. Узнікшы, з’явіўшыся, пачаць пагражаць каму-, чаму-н.
Над краінай навісла небяспека.
|| незак.навіса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наві́снуцьсов., в разн. знач. нави́снуть;
бро́вы ~слі — бро́ви нави́сли;
хма́ры ~слі — ту́чи нави́сли;
небяспе́ка ~сла — опа́сность нави́сла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наві́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Спусціцца, звесіцца нізка над чым‑н., на што‑н. Вунь навіслі нізка Вербы над вадою.Журба.Шапкі на галаве ў.. [Юркі] не аказалася,.. і пасмы чорных пераблытаных валасоў навіслі на самыя вочы.Васілёнак.
2. Распасцерціся, апусціцца, размясціцца нізка над чым‑н. [Туман] згусціў паветра, павіс над зямлёй, як полаг.Няхай.Над возерам навісла вялізная чорная хмара, стала холадна.Гурскі.Шэрае неба нізка павісла над зямлёю.Васілеўская./ Аб ночы, цішыні і пад. Над ціхай талаю зямлёю Навісла ночка той парою.Колас.
3.перан. Узнікшы, з’явіўшыся, пачаць пагражаць каму‑, чаму‑н. Над краінай навісла пагроза вайны. □ Нейкі здраднік данёс фашыстам, што Дулеба пайшоў у партызаны, і над яго сям’ёй навісла небяспека.Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навіса́ць, наві́снуць
1. (прыспусціцца над чым-н.) ǘberhängen*vi; vórspringen*vi;
2. (пагражаць) dróhen vt; sich dróhend zusámmenballen;
над на́мі навісла пагро́за uns droht Gefáhr
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
навіса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак.данавіснуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навіса́цьнесов., в разн. знач. нависа́ть; см.наві́снуць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
панавіса́ць, ‑ае; зак.
Навіснуць — пра ўсё, многае. Панавісалі галіны да самага долу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нави́снутьсов., в разн. знач.наві́снуць, мног. панавіса́ць;
нави́сла опа́сность наві́сла небяспе́ка;
нави́сла угро́за наві́сла пагро́за;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наві́слы, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.незал.пр.аднавіснуць.
2.узнач.прым. Які навісае, спускаецца зверху. Навіслыя бровы. Навіслыя галіны. □ Вострыя зубцы вяршынь елак, здаецца, краналіся навіслых хмар.Пестрак.Пятляе і віхляе рачулка між лазнякоў, падт[а]чвае навіслыя тарфяныя берагі.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)