нава́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. нава́льны нава́льная нава́льнае нава́льныя
Р. нава́льнага нава́льнай
нава́льнае		 нава́льнага нава́льных
Д. нава́льнаму нава́льнай нава́льнаму нава́льным
В. нава́льны (неадуш.)
нава́льнага (адуш.)		 нава́льную нава́льнае нава́льныя (неадуш.)
нава́льных (адуш.)
Т. нава́льным нава́льнай
нава́льнаю		 нава́льным нава́льнымі
М. нава́льным нава́льнай нава́льным нава́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нава́льны нава́льный;

н. спо́саб захо́ўвання бу́льбы — нава́льный спо́соб хране́ния карто́феля

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нава́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да навалу, навалкі. Навальны спосаб пагрузкі. // Які прызначаны, служыць для кавалкі. Навальны механізм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навалі́ць¹, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.

1. што і чаго. Налажыць, узваліць што-н. на каго-, што-н.

Н. камень на дзежку з агуркамі.

Н. сучча на агонь.

2. перан., што на каго (што). Ускласці на каго-н. многа работы, абавязкаў.

Н. усю работу на аднаго.

3. чаго. Накідаць у беспарадку многа чаго-н.

Н. кучу дроў.

4. безас., што і чаго. Напа́даць у вялікай колькасці (пра лісце, снег і пад.).

Наваліла снегу за ноч.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго-чаго. Прыйсці, сабрацца ў вялікай колькасці.

Наваліла (безас.) народу на сход.

|| незак. нава́льваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—4 знач.).

|| наз. нава́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 3 знач.), нава́льванне, -я, н. (да 1—3 знач.) і нава́л, -у, м. (да 1 і 3 знач.; спец.).

Навал вугалю.

|| прым. нава́лачны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.) і нава́льны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.).

Навалачны пункт.

Навальны спосаб пагрузкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нава́льный нава́льны;

нава́льный спо́соб хране́ния карто́феля нава́льны спо́саб захо́ўвання бу́льбы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нава́лочный техн.

1. (относящийся к навалу, навалке) нава́лачны;

2. (служащий для наваливания) нава́льны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Навальні́ца ’рус. гроза’ (БРС, Касп., Бяльк., Кліх, Сцяшк., Яруш., Байк. і Некр.), ’бура, ураган; наплыў, вялікая маса, тлум’ (Гарэц., Др.-Падб.), польск. крак. nawalnica ’вялікі, раптоўны, моцны дождж’, паўн.-зах. nawalnica, nawałnica ’бура з градам, моцным ветрам і праліўным дажджом’, усх. ’дажджавая хмара’, славін.-кашуб. nωvωwlńica ’бура’. Беларуска-польская інавацыя, утвораная хутчэй за ўсё незалежна на абедзвюх тэрыторыях са спалучэння тыпу навальны дождж (nawalny deszcz) ’тс’, што ў сваю чаргу да навала (nawała) ’стыхія’; ’бура’, валі́ць ’ісці’ (пра ападкі) і пад., гл. Цыхун, Бел.-польск. ізал., 145–146.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)