навако́лле

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. навако́лле навако́ллі
Р. навако́лля навако́лляў
Д. навако́ллю навако́ллям
В. навако́лле навако́ллі
Т. навако́ллем навако́ллямі
М. навако́ллі навако́ллях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

навако́лле, -я, н.

1. Мясцовасць, якая прылягае, прымыкае да чаго-н.

Н. горада.

Вада затапіла ўсё н.

2. перан. Акружаючае асяроддзе.

Літаратурнае н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

навако́лле ср.

1. окре́стность ж., окру́га ж.;

2. перен. окружа́ющая среда́, окруже́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

навако́лле, ‑я, н.

1. Мясцовасць, якая прылягае, прымыкае да чаго‑н. Наваколле горада. Наваколле лесу. □ Ціхая, рахманая Свіслач калі-нікалі бурна разлівалася вясной і затапляла ўсё наваколле. Новікаў. Дырэктар здзівіўся, што я так ведаю наваколле далёкай Пятроўкі. Шамякін.

2. Тое, што знаходзіцца навокал каго‑, чаго‑н., акаляючая прастора. З паравоза белай птушкай выпырхнула воблачка пары, і адразу ж над наваколлем залунаў басісты гудок. Васілёнак. Ракеты адна за адной ўзляталі ў неба, асвятляючы наваколле бледным святлом. Сіняўскі.

3. перан. Акружаючае асяроддзе. Лявон з маленства цягу меў да тэхнікі, і ў наваколлі.. ён славу дзівака займеў. Гаўрусёў. Аб магутнай сіле Яўхіма ў наваколлі складаліся казкі. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наваколле

т. 11, с. 99

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

навако́лле н

1. Umgébung f -, -en, Gégend f -, -en;

2. перан (асяроддзе) Milieu [mi´ljø:] n -s, Umgébung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

асе́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

Наваколле паселішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вако́лле ср., разг., см. навако́лле

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазасціла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Заслаць чым-н. усё, многае.

П. ложкі.

2. Пакрыць сабою ўсё, многае.

Дым пазасцілаў наваколле.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вако́ліца ж (наваколле) Úmgegend f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)