мундзі́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. мундзі́р мундзі́ры
Р. мундзі́ра мундзі́раў
Д. мундзі́ру мундзі́рам
В. мундзі́р мундзі́ры
Т. мундзі́рам мундзі́рамі
М. мундзі́ры мундзі́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мундзі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Ваеннае або цывільнае форменнае адзенне.

Парадны м.

|| памянш. мундзі́рчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. мундзі́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мундзі́р м. мунди́р;

◊ го́нар ~ра — честь мунди́ра;

бу́льба ў ~рах — карто́фель (карто́шка) в мунди́ре

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мундзір

т. 11, с. 25

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мундзі́р, ‑а, м.

Ваеннае або цывільнае форменнае адзенне. Быў выхадны дзень, салдатам далі звальненне. Ішлі вясёлыя, у парадных мундзірах. Хомчанка. Памешчыкі лёгка мянялі свае фракі і сурдуты на чыноўніцкія мундзіры. «Полымя».

•••

Бульба ў мундзірах гл. бульба.

[Ням. Montur, ад фр. monture — забеспячэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мундзі́р м спец Unifórm f -, -en, Díenstkleidung f -, -en; Wáffenrock m -(e)s, -röcke (вайск уст)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мундзі́р

(рус. мундир < ням. Montur, ад фр. monture = забеспячэнне)

ваеннае або цывільнае форменнае адзенне (для верхняй часткі цела).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Мундзі́р ’ваеннае або цывільнае форменнае адзенне’, мундзяры́ ’бульба, звараная ў лушпайках’ (ТСБМ, Бяльк., Касп., Вешт., Сл. ПЗБ). З рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 79), у якой мундир у XVIII ст. запазычана з франц. monture ’забеспячэнне’, магчыма, і з ням. Mundierung ’тс’ (Фасмер, 3, 9–10, параўн. с.-в.-ням. muntieren ’забяспечваць, рыхтаваць, збіраць (у дарогу), узбройваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пара́дны, -ая, -ае.

1. Прызначаны для парада, для ўрачыстых выпадкаў; святочны.

Парадная форма.

П. мундзір.

2. Пра ўваход: пярэдні, галоўны.

Парадныя дзверы.

П. ход.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аксельба́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Наплечны шнур на мундзір (у генералаў, афіцэраў генеральнага штаба, штабных афіцэраў і ад’ютантаў розных рангаў у некаторых арміях).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)