менш, прысл.

1.

Выш. ст. да прыслоўя мала. Ведае м. за іншых.

М. ведаеш — мацней спіш (прыказка).

2. У спалучэнні з прыметнікамі і прыслоўямі ўтварае апісальную форму ступені параўнання.

М. гаваркі.

М. спакойны.

◊

Тым не менш — нягледзячы на гэта, аднак, усё ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

менш нареч. сравнит. ст. ме́ньше, ме́нее;

◊ тым не м. — тем не ме́нее;

больш-м. — бо́лее и́ли ме́нее;

м. за ўсё — ме́нее всего́;

са́ма м. — а) са́мое ма́лое, по ме́ньшей ме́ре; б) ме́ньше всех

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

менш, прысл.

1. Выш. ст. да прысл. мала. Дзядуля ляжаў на канапе, накрыўшыся старым кажушком: апошнія дні яму нездаровілася, і ён стараўся менш хадзіць. Якімовіч. Пра сябе самога [Нічыпар] гаварыў мала і яшчэ менш пра сваю жонку. Кулакоўскі.

2. У спалучэнні з прыметнікамі, дзеепрыметнікамі і прыслоўямі ўтварае апісальную форму ступені параўнання. Над цёмнымі руінамі і рэдкімі агнямі горада ізноў пераклікаюцца гудкі заводаў. У адказ ім, з вакзала або з далёкай ускраіны даносіцца не менш задорны свіст паравоза. Брыль. Дзед быў узрушаны не менш, чым Міколка. Лынькоў.

•••

Больш-менш гл. больш.

Менш за ўсё — ужываецца пры ўзмоцненым адмоўі; тое, што і зусім не...

Ні больш ні менш (як) гл. больш.

Сама менш — а) менш за ўсіх; б) не менш чым.

Тым не менш — нягледзячы на гэта, аднак, усё ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

менш прысл (выш. ст ад мала) wéniger; mínder (уст);

менш за ўсё am (áller)wénigsten;

◊ не больш не менш як… nicht mehr und nicht wéniger als…

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Менш, меньш, мэнш, мэнч ’меней’ (ТСБМ, ТС; пруж., драг., Сл. ПЗБ), ме́ншы, ме́ньшы, ме́нчы ’малодшы на гады’, ’меншы’ (ТСБМ, Чуд., Нас., Бяльк., Янк. 2, Сл. ПЗБ, ТС, Ян.), ст.-бел. менший, менши, меньший, менъший (Булахаў, Гіст., 130). Укр., рус. меньший, рус. ме́ньше, меньшо́й, укр. менше, польск. mniejszy, н.-луж. mjeńšy, в.-луж. mjeńši, чэш., славац. menší, славен. mȃnjši, ст.-слав. мьнии, мьн̑ьши, мьн̑ьша. Прасл. mьńьjь < mьnjь‑jь < mьnjes‑, mьnjьš‑; роднасныя і.-е. адпаведнікі: літ. meñkas ’дробны, нязначны’, лац. minōr ’меншы’, minus ’менш’, гоц. mins ’тс’, mínniza ’меншы’, ст.-грэч. μείων, μεῑον ’тс’, μινυδω ’скарачаю’, ст.-ірл. menb ’маленькі’, ст.-інд. mināti ’скарачае’, тахар. B meṅki ’меншы’ (Міклашыч, 181; Бернекер, 2, 19; Траўтман, 184; Фасмер, 2, 598; Бязлай, 2, 166; Махэк₂, 359). Сюды ж менша́к ’малодшы сын’ (мядз., Жыв. сл.; паст., швянч., Сл. ПЗБ), ме́ншаць, ме́ньшаць ’убываць, змяншацца’, меншыць ’памяншаць; вузіць боты’ (ТСБМ, Др.-Падб., Нас., Растарг., Янк. 1, ТС, Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ме́ней, прысл. (разм.).

Тое, што і менш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ме́нее нареч. сравнит. ст. менш, ме́ней;

◊

тем не ме́нее тым не менш;

бо́лее и́ли ме́нее больш-ме́нш;

ни бо́лее ни ме́нее (как) ні больш ні менш (як);

ме́нее всего́ менш за ўсё.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

найме́нш, прысл.

Менш за ўсё.

Н. выгадны варыянт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

разбуйні́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ні́цца; зак.

Стаць менш буйным, раздзяліцца на менш буйныя адзінкі.

Гаспадарка разбуйнілася.

|| незак. разбуйня́цца, -я́ецца.

|| наз. разбуйне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адсу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. Сунучыся, перамясціцца на невялікую адлегласць; аддаліцца.

А. ад акна.

2. перан. Стаць менш значным, менш важным.

3. Адчыніцца, раскрыцца, адхінуцца.

|| незак. адсо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)