матузо́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. матузо́к матузкі
Р. матузка матузкоў
Д. матузку матузкам
В. матузо́к матузкі
Т. матузком матузкамі
М. матузку матузках

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

sznurek

м. шнурок; матузок

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

shoelace

[ˈʃu:leɪs]

n.

шнуро́к, матузо́к -ка́ m. (для чараві́каў)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Дра́пкі ’доўгія вітыя або плеценыя махры ў ручніку’ (БРС), дра́пка ’матузок’ (Шатал.). Няяснае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

верёвочка ж., уменьш. вяро́вачка, -кі ж., або́рка, -кі ж., шнуро́к, -рка́ м., матузо́к, -зка́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

cord [kɔ:d] n.

1. вяро́ўка, або́рка, шнуро́к, матузо́к

2. electr. шнур

3. anat. звя́зка;

vocal cords галасавы́я звя́зкі

4. pl. cords infml штаны́ з рубча́стага плі́су або́ вельве́ту

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Праўзу́к ’матузок, вяровачка’ (Сцяшк.), правзу́к ’тасёмка фартуха’ (Сл. Брэс.), праўзакі́ (слуц., Сл. ПЗБ). Рус. приу́з ’вяровачка, завязка’, ’рамень цэпа’, дыял. пск. приву́з, при́вузи, при́вза ’тс’. Беларускае слова — конфікснае ўтварэнне (пра- + ‑ук) ад кораня ‑уз‑, які ў словах вузел, уза і роднаснага вязаць (параўн. Фасмер, 3, 368). Гл. прузук.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спары́ш ​1, ‑а, м.

Два спараныя прадметы (пра плады, расліны і пад., якія зрасліся). Бараноўскі з жонкаю апынуўся пад хвойкаю-спарышом. Гурскі. Два каласы, што выраслі на адной сцябліне, называюць спарышамі. «Полымя». // Два гліняныя гаршчочкі, злучаныя агульнай ручкай, у якіх бралі яду на поле. Лыска нясе за матузок торбачку з хлебам, а Кірык — спарышы з гарачай стравай. Пальчэўскі. У адной руцэ спарышы — снеданне дзеду. У другой — пучок вярбы. Лынькоў.

спары́ш ​2, ‑у, м.

Аднагадовая расліна сямейства драсёнавых, якая расце каля дарог, добра паядаецца жывёлай і птушкамі. За хатаю быў агарод, а перад хатаю да самага гасцінца (крокаў з трыццаць) буяў спарыш і трыпутнік. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

lace

[leɪs]

1.

n.

1) кару́нкі pl. only.

2) шнуро́к, матузо́к -ка́ m.

shoelaces — матузкі́ для чараві́каў

3) галу́н -а́ m.

Some uniforms have laces on them — Некато́рыя ўніфо́рмы ма́юць галуны́

2.

v.t.

1) абшыва́ць кару́нкамі

2) шнурава́ць

3) прыбіра́ць галуна́мі, нашыва́ць галуны́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Плётка 1 ’раменны, вяровачны ці іншы бізун’ (ТСБМ; Нас.; Бяльк.; ТС; даўг., Сл. ПЗБ); ’сплецены з трох ці болей столак матуз’ (Варл.), ’нізка грыбоў’ (міёр., ЛА, 1), ’пляцёнка цыбулі’ (полац., шуміл., ЛА, 2), ’пляцёнка цыбулі’, ’матузок у фартуху’, ’сплеценая каса льну’, ’сплеценыя канцы асновы, краёў пасля датыкання’ (Сл. ПЗБ), ’каснік’ (жытк., мазыр., Мат. Гом.). Прасл. *plet‑ъka ад *plesti > бел. пле́сці (гл.).

Плётка 2, плёткі ’ілжывая чутка’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Бес., Шат., Касп., Варл., Сл. ПЗБ), плёткі/cплёткі ’тс’ (Растарг.), бых. плётка ’жанчына, якая любіць хадзіць па сяле’ (ЛА, 3). З польск. plotka, plotki ’ілжывыя чуткі’, якое узыходзіць да plotka ’нешта сплеценае’ < прасл. *plet‑ъka. Сюды ж плётка, плётнік ’пляткар’ (Нас.). Семантычна суадносіцца з *plesti ’плявузгаць, гаварыць лухту’, гл. пле́сці ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)