Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ма́ска, -і, ДМ ма́сцы, мн. -і, ма́сак, ж.
1. Накладка на твар, падобная на звярыную морду або чалавечы твар з выразам для вачэй, а таксама чалавек у такой накладцы.
Навагодняя м.
М. зайца.
2.перан. Прытворства, якое хавае сутнасць каго-, чаго-н.
Прыкрывацца маскай.
3. Злепак з гіпсу, зняты з твару нябожчыка.
Пасмяротная м.
4. Засцерагальная накладка на твар.
Супрацьгазавая м.
5. У касметыцы: слой накладзенага на твар лекавага сродку, крэму і пад.
◊
Скінуць маску — паказаць сваю сапраўдную сутнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́скаж., в разн. знач.ма́ска;
◊ каме́дыя ма́сак — коме́дия ма́сок;
зняць (скі́нуць) ~ку — снять (сбро́сить) ма́ску;
сарва́ць ~ку — сорва́ть ма́ску;
пад ~кай — (каго, чаго) под ма́ской (кого, чего)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́скапрям., перен.ма́ска, -кі ж.;
◊
сбро́сить ма́ску скі́нуць ма́ску;
сорва́ть ма́ску сарва́ць ма́ску;
под ма́ской(кого-, чего-л.) пад ма́скай (каго-, чаго-небудзь).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́ска, ‑і, ДМ масцы; Рмн. масак; ж.
1. Накладка на твар, падобная на звярыную морду або чалавечы твар. Тэатральнай маска. Маска зайца.// Накладка на верхнюю частку твару з прарэзамі для вачэй, якую надзяваюць для таго, каб не быць пазнаным. Карнавальная маска.// Чалавек у маскарадным касцюме і такой накладцы. Душа твая — малюнак артыстычны: Пад лютняў звон прыгожых масак рой Танцуе там, адзеўшыся нязвычна, У надзеі скрыць праз гэта смутак свой.Багдановіч.
2.перан. Прытворства, якое скрывае сутнасць каго‑, чаго‑н. Мужчыны стараліся стрымаць свае пачуцці і роблена прыкрываліся маскай абыякавасці і лёгкай іроніі.Васілевіч.Сваё замяшанне [Зелянюк] досыць удала хаваў пад маскай вясёлага бадзёрага ажыўлення.Зарэцкі.
3. Адліўка з гіпсу, знятая з твару нябожчыка. // Скульптура твару чалавека або галавы жывёлы. Пад выпуклым барэльефам белай мармуровай маскі — старадаўняга акцёрскага сімвала — было высечана: Антон Максімавіч Саковіч.Рамановіч.
4.Спец. Засцерагальнае прыстасаванне, якое надзяваюць на твар. Супрацьгазавая маска. Маска для падводнага плавання.// Накладка спецыяльнага прызначэння на твар. Перад .. [Надзяй] стаяў урач у дзіўнай масцы і незвычайным фартуху.Карпюк.
5. У касметыцы — слой накладзенага на твар лекавага саставу, крэму і пад.
•••
Зняць (скінуць) маскугл. зняць.
Надзяваць (насіць) маскугл. надзяваць.
Сарваць маскугл. сарваць.
[Фр. masque ад араб. mashara — насмешка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маска 7/55—56 (іл.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Маска (р., бас. Ровы) 9/144
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ма́скаж.
1. Máske f -, -n; Lárve [-və] f -, -n (перан.);
ма́ска супраць га́завайск. Gásmaske f;
касметы́чная ма́ска (для твару) Gesíchtsmaske f, Teintmaske [´tɛ̃:-] f;
2. (адліўка з гіпсу з твару памерлага) Tótenmaske f;
◊
зняць [скі́нуць] (з сябе́) ма́ску die Máske ábwerfen* [fállen lássen*], sein wáhres Gesícht zéigen;
сарва́ць ма́ску зкаго-н.j-m die Máske [die Lárve] vom Gesícht réißen*; j-n entlárven [-vən]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ма́ска
(фр. masque < ст.-іт. mascara, ад ар. mashara = насмешка)
1) накладка на твар у форме звярынай морды або чалавечага аблічча, якую надзяваюць у час спектакляў, маскарадаў або проста накладка з прарэзамі для вачэй, каб не быць пазнаным;
2) засцерагальнае прыстасаванне для твару (напр. м. процівагаза);
3) слой накладзенага на твар лекавага саставу, крэму і інш.;
4) перан. прытворства, якім спрабуюць скрыць што-н. (напр. м. абыякавасці);
5) адліўка з гіпсу, знятая з твару нябожчыка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)