лю́басць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. лю́басць
Р. лю́басці
Д. лю́басці
В. лю́басць
Т. лю́басцю
М. лю́басці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

лю́басць, -і, ж.

1. Пачуццё глыбокай прыхільнасці да каго-, чаго-н., адданасці каму-, чаму-н.; замілаванне кім-, чым-н.

Л. да роднага краю.

2. у знач. вык. Любата.

Хлопец — адна л.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лю́басць ж. любо́вь; привя́занность;

л. да сы́на — любо́вь (привя́занность) к сы́ну;

л. да сваёй спра́вы — любо́вь к своему́ де́лу;

2. см. любата́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лю́басць, ‑і, ж.

1. Пачуццё глыбокай прыхільнасці да каго‑, чаго‑н., адданасці каму‑, чаму‑н.; любоў. Праз усё жыццё пранёс Якуб Колас вялікую любасць да роднага слова. «Полымя». // Пачуццё пяшчоты, любавання; замілаванне. Не спускаючы з рук Маечку, Мікола сеў за стол, з любасцю пагладзіў яе па галоўцы. Краўчанка.

2. у знач. вык. Любата. Не дзеўчына — любасць адна. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лю́басць ж (да чаго) Lebe f - (zu D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Любасць, любосць, любось ’пачуццё глыбокай прыхільнасці, пяшчоты да каго- або чаго-небудзь’, ’любата’, ’прыязнасць’, ’каханне’, ’ласкавасць’, ’уцеха, пашана’, ’міла, вельмі прыемна’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Яруш., Растарг., Мікуц.; віл., пух., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), любосці ’заляцанні’ (карэліц., Сцяшк., Сл.). Укр. любість; ст.-рус. любость (XVI ст.) < ст.-бел.; польск. lubość, н.- і в.-луж. lubosć, чэш. libost, ст.-чэш. ľubost, ľúbost, славац. ľúbosť. Прасл. паўн. lʼubostь, якое з lʼubъ (Слаўскі, 4, 361–362). Да лю́бы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́пысць ’лапатачка для размешвання кашы’ (Крачк.). Параўн. копустка (гл.). Да *копасць утварэнне з суфіксацыяй на ‑osłb і націскам на першым складзе: капаць Жопасць, як любіць > любасць,⇉хварэць > хворасць⇉(Сцяцко, Афікс. наз., 89).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

umiłowanie

н. кніжн. любоў, любасць; замілаванне;

umiłowanie prawdy — любоў да праўды

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пяшчо́тнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць пяшчотнага. Пяшчотнасць свайго бацькоўскага пачуцця дзед выказваў, як заўсёды, па-свойму. Брыль.

2. Ласкавасць, пяшчота. Матулі роднай вобраз мілы, Пяшчотнасць, любасць да мяне, Яе аб дзецях клопат шчыры Усплываюць часта ў светлым сне. Журба. Дзедам старога называла ўся брыгада, і ў гэтай назве была нейкая пяшчотнасць. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замілаванне, закаханасць, любоў, любасць, захапленне

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)