луза́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
Арэх, які сам вылузаўся з шалупіння.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
луза́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
луза́н |
лузаны́ |
| Р. |
лузана́ |
лузано́ў |
| Д. |
лузану́ |
лузана́м |
| В. |
луза́н |
лузаны́ |
| Т. |
лузано́м |
лузана́мі |
| М. |
лузане́ |
лузана́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
луза́н, -на́ м.
1. вы́лущившийся оре́х;
2. перен., обл. буту́з
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
луза́н, ‑а, м.
Разм. Арэх, які сам вылушчыўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Луза́н ’спелы арэх, які сам вывальваецца з гранкі’ (ТСБМ, ТС), лузане́ц ’тс’ (Маш.; бялын., Янк. Мат.; ветк., Мат. Гом.), лу́занік ’тс’ (ТС), луза́нчык ’тс’ (Янк. 3.). Да луза́ць (гл.). Аб суфіксе ‑ан‑ гл. Сцяцко (Афікс. наз., 26). Сюды ж пераноснае паводле падабенства луза́н ’здаровае, тоўстае дзіця’ (кір., Нар. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Лузонік ’арэх, які сам вывальваецца з шапачкі’ (Янк. 1). Да луза́н, лузга́н (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лушча́к ’слюда’ (ТСБМ). Да лу́шчыць (гл.). Параўн. аналагічнае ўтварэнне ўкр. лупа́к, бел. лупня́к ’сланец’. Такім жа чынам утворана лексема лушчак ’лузан’ (рэч., Мат. Гом.; лаг., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), як і ўкр. лущак, польск. łuszczak, макед. лушна́к, балг. лушта́к, луштна́к, для якіх Слаўскі (5, 365) выводзіць прасл. дыял. luščakъ ’лузан’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лушчане́ц ’спелы арэх’ (іўеў., Сцяшк. Сл.; Сл. ПЗБ). Да лу́шчыць (гл.). Суфікс ‑ец, як у лузане́ц < луза́н (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)