Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ла́ндыш, -а, М -дышы, мн. -ы, -аў, м.
Шматгадовая травяністая расліна з прадаўгаватымі лістамі і дробнымі белымі пахучымі кветкамі-званочкамі.
Лясны л.
|| прым.ла́ндышавы, -ая, -ае.
Л. ліст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ла́ндыш, -ша и (собир.) -шу м., бот.ла́ндыш
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́ндышбот.ла́ндыш, -ша и (собир.) -шу м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́ндыш, ‑а, м.
Шматгадовая травяністая расліна з прадаўгаватымі лістамі і дробнымі белымі пахучымі кветкамі ў форме званочкаў. З зямлі прабіліся глянцавітыя трубкі ландышаў.Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ландыш 5/477; 6/254, 298; 9/363
- » - майскі 6/254, 296—297 (укл.); 12/43 (іл.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
ЛА́НДЫШ
(Convallaria),
род кветкавых раслін сям. спаржавых. 1 від — Л. майскі, або звычайны (C. majalis), некалькі падвідаў. Пашыраны ва ўмераным поясе Еўразіі і Паўн. Амерыкі, на Беларусі — усюды. Нар. назвы краспак, камвалея лесавая. Трапляецца ў хваёвых і хвойна-шыракалістых лясах і хмызняках. Як дэкар. кветка культывуецца з сярэдзіны 16 ст. Садовыя формы Л. буйныя, шматкветкавыя, з ружаватымі і махровымі кветкамі, ёсць стракаталістыя.
Шматгадовыя травяністыя расліны з гарызантальным карэнішчам. Лісты (2—3) доўгачаранковыя, прыкаранёвыя, з дугападобным жылкаваннем. Кветанос выш. да 20 см. Кветкі белыя, духмяныя з шарападобна-званочкавым вяночкам, на павіслых кветаножках, па 6—12 у доўгай рыхлай аднабокай гронцы. Плод — чырв. ягада. Выкарыстоўваецца ў парфумерыі і медыцыне. Лек., дэкар. расліны. Ядавітыя.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ла́ндышм.бат. Máiglöckchen n -s, -, Máiblume f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ла́ндыш, ла́ндаш, ла́ндуш, маг.лантуш, лануш ’ландыш майскі, Convallaria majalis L.’ (Кіс., Бейл., Бяльк., Сцяшк., Сл. паўн.-зах.), укр.ла́ндиш, ландош, рус.ла́ндыш ’тс’, польск.łanuszka, łanysz, łanka, ст.-польск.łanie uszko ’вуха лані’, што з’яўляецца перакладам сярэдневяковай назвы ландыша — Auricula cervi. Паводле Брукнера (306) і Слаўскага (4, 47–48), Унбегаўна (BSL, 52, 169), Кохмана (Kontakty, 80), ва ўсх.-слав. мовы лексема прыйшла з польскай. Няясным з’яўляецца ‑д‑ у некаторых формах, аднак Унбегаўн мяркуе, што яно — паразітычнае, а паводле народнай этымалогіі лексема збліжаецца з прыметнікам гладкі (параўн. усх.-бел., смал.глад́ыш ’ландыш’). Гл. таксама Фасмер, 2, 457; Махэк₂, 320. Інакш КЭСРЯ (233): рус.ландыш утворана ад ладьнъ ’ладан’ і суф. ‑ыш‑ > ладьнышь, у якім адбылася метатэза д і н. Сюды ж маг.ландыш белы, віц.ландышкі ’грушанка круглалістая, Pyrola rotundifolia L.’ (Кіс.), рус.перм.ландыш ’тс’ — у выніку пераносу паводле падабенства суквецця. Параўн. таксама адваротны перанос: славац.hruštička азначае ’ландыш’ (hruška — ’Pyrola’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ліле́йныя, ‑ых.
Сямейства аднадольных раслін, да якога адносяцца лілія, цюльпан, ландыш і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
