лаго́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак. (разм.).
1. каго-што. Лашчыць, прывабліваць.
Сонца лагодзіць зямлю.
2. каму. Дагаджаць, паддобрывацца.
Л. старэйшым.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаго́дзіць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
лаго́джу |
лаго́дзім |
| 2-я ас. |
лаго́дзіш |
лаго́дзіце |
| 3-я ас. |
лаго́дзіць |
лаго́дзяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
лаго́дзіў |
лаго́дзілі |
| ж. |
лаго́дзіла |
| н. |
лаго́дзіла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
лаго́дзь |
лаго́дзьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
лаго́дзячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
лаго́дзіць несов., разг. ублажа́ть, угожда́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лаго́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак.
Разм.
1. каго-што. Лашчыць; прывабліваць. Была ранняя вясна, і сонца шчодра лагодзіла і ўгравала зямлю. Гроднеў. Той дом лагодзіць наша вока. Броўка.
2. каму. Дагаджаць, паддобрывацца. Лагодзіць старэйшаму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лаго́дзіць
1. (дагаджаць каму-н.) sich bei (D) lieb Kind máchen; líebedienern неаддз. vi (bei, vor D), scharwénzeln vi (vor D, um A);
2. перан. разм. (лашчыць – слых, зрок і г. д.) erfréuen vt; gut tun* (D), ergötzen vt, erqúicken vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
тэмперава́ць
(фр. tempérer, ад лац. temperare = стрымліваць, лагодзіць)
рабіць тэмперацыю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
alleviate
[əˈli:vieɪt]
v.t.
1) зьмянша́ць
2) лаго́дзіць, аблягча́ць, сьціша́ць, суніма́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
łagodzić
незак. лагодзіць, змякчаць, памякчаць;
łagodzić ból — супакойваць боль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
atone
[əˈtoʊn]
v.i.
1) загла́джваць
to atone for one’s unkindness — загла́дзіць сваю́ недабрату́
2) пакрыва́ць, варо́чаць, кампэнсава́ць (стра́ты)
3) лаго́дзіць, злаго́джваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мадырава́цца 1, мадэравацца ’ўбірацца’, ’важнічаць’, ’манернічаць, крыўляцца’ (паст., шчуч., шальч., швянч., Сл. ПЗБ). З польск. moderować (się) ’тс’, у якім зліліся дзве лексемы: 1) moderować (się) ’стрымліваць, лагодзіць, заспакойваць’, а таксама ’майстраваць, будаваць, перарабляць, халтурыць’ < лац. moderāri, 2) moderować (się) ’элегантна апранацца’, ’прыхарошвацца’, ’манернічаць, крыўляцца’, ’зацягвацца ў карсет’ < miderak, midorak, minderak < нем. mieder ’гарсэцік, жакетка’.
Мадырава́цца 2 ’дурэць’ (віл. Нар. сл.) утварылася ў выніку збліжэння лексем мадырава́цца і *мадрава́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)