ку́ля

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ку́ля ку́лі
Р. ку́лі ку́ль
Д. ку́лі ку́лям
В. ку́лю ку́лі
Т. ку́ляй
ку́ляю		 ку́лямі
М. ку́лі ку́лях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ку́ля, -і, мн. -і, куль, ж.

Невялікі свінцовы або стальны прадаўгаваты снарад для стральбы з ручной агнястрэльнай зброі і кулямётаў.

Трасіруючая к.

Бранябойная к.

◊

Адліваць кулі (разм.) — ілгаць, хлусіць.

Вылецець куляй (разм.) — імкліва выбегчы адкуль-н.

|| прым. кулявы́, -а́я, -о́е.

Кулявое раненне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ку́ля ж. пу́ля;

бранябо́йная к. — бронебо́йная пу́ля;

трасі́руючая к. — трасси́рующая пу́ля;

шалёная к. — шальна́я пу́ля;

◊ адліва́ць ку́лі — отлива́ть пу́ли;

вы́лецець ку́ляй — вы́лететь пу́лей

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ку́ля, ‑і, ж.

1. Невялікі свінцовы або стальны прадаўгаваты снарад для стральбы з ручной агнястрэльнай зброі і кулямётаў. Бранябойная куля. Трасіруючая куля. □ І нада мной і над табой Гула шрапнель, свісталі кулі. Астрэйка. // Уст. Зямны шар. Зямная куля.

2. у знач. прысл. ку́ляй. Імкліва, хутка (вылеціць, скаціцца і пад.).

•••

Заліваць кулі гл. заліваць.

Пусціць (сабе) кулю ў лоб гл. пусціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Куля 5/257; 6/194 (іл.); 10/75

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

КУ́ЛЯ,

снарад прадаўгаватай формы з завостраным ці тупым канцом, які пры выстрале выкідваецца з канала ствала стралковай, паляўнічай і спартыўнай зброі. Адрозніваюць К. для наразной (ваен. і паляўнічай) і гладкаствольнай зброі.

Ваен. К. — галаўная частка баявога патрона. Бываюць звычайныя, трасіруючыя (пакідаюць у палёце бачны след), бранябойныя (для паражэння лёгка браніраваных цэлей), запальныя (для запальвання лёгкаўзгаральных рэчываў), бранябойна-запальныя і інш.; малакаліберныя (да 6,5 мм), нармальнага калібру (7,5—7,69 мм) і буйнакаліберныя (12,7—15 мм). Першыя К. былі сферычныя, з пераходам да наразной зброі сталі карыстацца прадаўгаватымі К. (ад вінтавой нарэзкі ў ствале атрымліваюць вярчэнне, што стабілізуе іх палёт).

В.І.Вараб’ёў.

Кулі для стралковай (а—е) і гладкаствольнай паляўнічай (д—е) зброі: а — звычайная, б — трасіруючая, в — запальная, г — бранябойная, д — Якана (Жакана), е — Брэнеке; 1 — абалонка, 2 — асяродак, 3 — свінцовая абалонка, 4 — стаканчык, 5—6 — трасіруючы і запальны саставы.

т. 9, с. 16

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ку́ля ж. вайск., тс. перан. Kúgel f -, -n; Geschóss n -es, -e;

запа́льная ку́ля Brándgeschoss n;

ружэ́йная ку́ля Gewéhrkugel f;

бранябо́йная ку́ля pánzerbrechendes Geschóss;

разрыўна́я ку́ля Sprénggeschoss n, Explosívgeschoss n;

трасі́руючая ку́ля Léuchtspurgeschoss n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ку́ля

(польск. kula, ад с.-в.-ням. küle)

галаўная частка баявога патрона стралковай, паляўнічай і спартыўнай зброі (напр. бранябойная к.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ку́ля 1 ’куля’ (ТСБМ). Укр. куля, рус. куля ’тс’. Запазычана з польск. kula ’тс’ (< с.-в.-ням. kule ’шар, куля’) (Фасмер, 2, 413).

Ку́ля 2 ’мыліца’ (Сцяц.). Запазычанне з літ. kulě ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

куля

Том: 16, старонка: 216.

img/16/16-216_1095_Куля.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)