Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
марганцо́ўка, -і, ДМ -цо́ўцы, ж. (разм.).
Крышталі марганцавакіслага калію, а таксама раствор гэтых крышталёў, які выкарыстоўваецца як сродак дэзынфекцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крыштале... (а таксама крышталя...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да крышталёў, напр.: крышталепадобны, крышталегідрат, крышталекераміка, крышталеўтварэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крышта́ль
‘цвёрдае цела ў форме мнагагранніка’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
крышта́ль |
крышталі́ |
| Р. |
крышталя́ |
крышталёў |
| Д. |
крышталю́ |
крышталя́м |
| В. |
крышта́ль |
крышталі́ |
| Т. |
крышталём |
крышталя́мі |
| М. |
крышталі́ |
крышталя́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
тэксту́ра, -ы, ж. (спец.).
Асаблівасці будовы цвёрдага рэчыва, абумоўленыя характарам размяшчэння яго састаўных частак (крышталёў, зерняў, слаёў і пад.).
Т. горных парод.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крышталі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да крышталя. Крышталічная будова. Крышталічны стан рэчыва. // Які складаецца з крышталёў. Крышталічная парода. Крышталічны сланец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВУЛЬФ Георгій
(Юрый) Віктаравіч (22.6.1863, г. Нежын, Украіна — 25.12.1925),
рускі крышталёграф. Чл.-кар. АН СССР (1921). Скончыў Варшаўскі ун-т (1885). Праф. Казанскага (1897), Варшаўскага (1898) і Маскоўскага (1918) ун-таў. Вынайшаў графічны метад апрацоўкі вынікаў вымярэння крышталёў з дапамогай стэрэаграфічнай сеткі (названа яго імем). Даў новы спосаб вываду ўсіх груп сіметрыі крышталёў. Навук. працы ў галіне росту крышталёў, вывучэння вадкіх крышталёў і крышталяоптыкі. Упершыню ў Расіі паставіў дослед па рэнтгенаструктурных даследаваннях крышталёў. У 1913 адкрыў закон інтэрферэнцыі рэнтгенаўскіх прамянёў, адлюстраваных атамнымі плоскасцямі крышталёў, і незалежна ад У.Г.Брэга вывеў асн. формулу рэнтгенаструктурнага аналізу (гл. Брэга—Вульфа ўмовы).
т. 4, с. 294
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВІЦЫНА́ЛЬНЫЯ ГРА́НІ
(лац. vicinalis ад vicinus суседні, блізкі, падобны),
грані крышталёў, на якіх ёсць спадзістыя пірамідальныя ўзвышэнні (віцынальныя піраміды) або ямкі. Утвараюцца пры росце крышталёў у пункце выхаду вінтавой дыслакацыі. У розных крышталёў маюць розную форму, што дае магчымасць па іх вызначаць сіметрыю ў крышталяграфіі.
т. 4, с. 237
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
крыягідра́т
(ад крыя- + гідрат)
сумесь крышталёў лёду і крышталёў солей, якая растапляецца з утварэннем раствору таго самага складу, што і сумесь.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)