качарга́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. качарга́ качэ́ргі
качаргі́
Р. качаргі́ качэ́рг
качэ́ргаў
Д. качарзе́ качэ́ргам
В. качаргу́ качэ́ргі
качаргі́
Т. качарго́й
качарго́ю
качэ́ргамі
М. качарзе́ качэ́ргах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

качарга́, -і́, ДМ -рзе́, мн. качэ́ргі іліч. 2, 3, 4) качаргі́, -чэ́ргаў, ж.

Тоўсты жалезны прут, сагнуты на канцы, для перамешвання паліва ў печы, выграбання попелу.

|| памянш. качарэ́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

|| прым. качарго́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

качарга́ ж. кочерга́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

качарга́, і́, ДМ ‑рзе́; мн. качэ́ргі (з ліч. 2, 3, 4 качаргі́), качэ́рг і ‑аў; ж.

Жалезны прут, сагнуты на канцы, для перамешвання паліва ў печы, выграбання попелу і пад. Падбярэцкі рассунуў вуголле качаргой у бакі і паклаў у агонь два ланцугі. Пташнікаў. [Дзіміна] стаяла крыху ўбаку і безуважна пазірала, як плавільшчык качаргой ачышчае печ ад шлаку. Карпаў.

•••

Ні богу свечка, ні чорту качарга гл. свечка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Качарга́ ’жалезны прут, сагнуты на канцы, для перамешвання паліва ў печы, выграбання попелу і пад.’ (ТСБМ, БРС, Касп., Шат., Сцяшк. МГ, у Нас. ’драўляная крывуля’). Параўн. рус. кочерга́, укр. коче́рга, кучу́рга, польск. koczarga, дыял. koczerka. Марфалагічная будова слова вельмі спрэчная. Па адной версіі, утварэнне суфіксам *‑g‑ (як у рус. четверг) на базе такіх слоў, як рус. кочера́ ’сукаваты ствол’ (параўн. Фасмер, 2, 358; Фасмер, 4, 35, дзе абараняецца існаванне суф. *‑g; Слаўскі, 2, 322, дзе таксама дапускаецца магчымасць суфікса ‑ga). Некаторыя дапускаюць у якасці крыніцы гіпатэтычнае цюрк. *köčirga (Слаўскі, 2, там жа). Гл. яшчэ агляд у Трубачова, Эт. сл., 10. 105–106 (дзе падтрымліваецца існаванне суфікса ‑g‑).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

качарга́ ж, качарэ́жка ж Fuerhaken m -s, -, Schüreisen n -s, -, Schürhaken m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Качарга́ Анатоль Іванавіч

т. 8, с. 195

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Качарга́ Іван Антонавіч

т. 8, с. 195

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

качарэ́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жан; ж.

Памянш. да качарга; невялікая качарга. Маці грозна пазірае на качарэжку каля печы. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гру́кнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак. (разм.).

1. Стукнуцца аб што-н.

Г. патыліцай аб сцяну.

2. Зваліцца або паваліцца з грукатам, шумам.

Качарга грукнулася аб падлогу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)