Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
като́ры, -ая, -ае, займ.
1.пыт. і адносны. Які іменна, які з некалькіх, які па парадку.
К. сыну год? К. раз едзеш у Полацк? Вазьмі касу, каторай учора касіў.
2.неазнач. Не першы, не адзін, а некалькі.
К. раз іду я гэтым лесам.
К. год чакаем сына на пабыўку.
К. час няма добрага надвор’я.
3.неазнач., часцей мн. Іншыя, некаторыя (разм.).
Каторыя ўжо прыехалі, а каторыя яшчэ ў дарозе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
като́рымест.
1.вопр.иотнос. кото́рый;
к. табе́ год? — кото́рый тебе́ год?;
~рая гадзі́на? — кото́рый час?;
к. раз вы гэта ро́біце? — кото́рый раз вы это́ де́лаете?;
ты́я, ~рыя працава́лі ў ле́се — те, кото́рые рабо́тали в лесу́;
2.неопр. (не первый) кото́рый;
к. дзень яго́ ўжо чака́ем — кото́рый день его́ уже́ ждём;
к. раз табе́ гавару́ — кото́рый раз тебе́ говорю́;
3.неопр., разг. (некоторые, иные) кото́рый;
~рыя ўжо прые́халі, а ~рыя яшчэ́ ў даро́зе — кото́рые уже́ прие́хали, а кото́рые ещё в пути́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
като́ры, ‑ая, ‑ае; займ.
1.пытальны. Які іменна, які з некалькіх? — Каторы агрэгат пойдзе першы? Хачу сам праехаць на сеялцы.Дуброўскі.// Які па парадку (пры падліку)? — А ты ў каторы клас хадзіў? — Хадзіў у чацвёрты і экзамены здаў.Чарнышэвіч.
2.неазначальны. Які-небудзь, некаторы. У гадах жанчына, а наўрад ці ўгоніцца за ёю каторы і малады.Даніленка.
3.неазначальны(звычайнасасловамі «раз», «дзень», «год» і інш.). Не першы, не адзін. Масква, Масква, каторы раз Іду я плошчамі тваімі!Танк.Люба вось ужо каторую зіму вучыцца ў гімназіі.Мурашка.// Доўгі, працяглы (час). — Дажджу каторы час няма... І што гэта, хлопча, будзе?..Брыль.
4.неазначальны; часцеймн.Разм. Паасобныя, некаторыя. Каторыя мужчыны дык хадзілі глядзець тую канаву, што выканаў Мікодым.Сабаленка.// Пры паўтарэнні ў пачатку кожнага сказа абазначае: адзін... другі... На картках там Дочкі яе і сыны. Каторая з дзіцем, Каторыя з сям’ёй, Каторая — ў школе, Каторы — герой!Броўка.
•••
Каторая парагл. пара.
Куды каторы — у розныя бакі (разбегчыся, разляцецца і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
като́рызайм wélcher (wélche f wélches n, wélche pl); der (die, das) wíevielte (каторыпаліку);
като́ры ўжо раз? das wíevielte Mal?;
а като́рай гадзіне? um wíeviel Uhr?, um wélche Zeit?
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Като́ры ’каторы’. Параўн. ст.-бел.который (у Скарыны). Рус.кото́рый, ст.-укр.которы(и), котры(и) ’тс’, укр.кото́рий, котри́й, ст.-слав.которъ, которыи, котерыи, балг.ко́трий, котри́, серб.-харв.koteri, kotori (дыял.), славен.koteri, славац.koterý, kolorý, kotrý, в.-луж.kotry, н.-луж.kótary. Прасл.*koterъ(jь), *kotorъ(jь). Слав. формы працягваюць утварэнні яшчэ і.-е. часу (і.-е.*ku̯o‑ter‑o‑, ад пытальнага займенніка *ku̯o (таго, што ў прасл.*kъjь ’які’) з суфіксам вышэйшай ступені ‑ter‑. Роднаснымі формамі лічацца літ.katràs ’які (з двух)’, kataràs, ст.-інд.kataras ’тс’, ст.-іран.katāra‑, ст.-грэч.πότερος, κότερος і інш. Гл. Фасмер, 2, 353–354; Трубачоў, Эт. сл., 11, 201–202.