Кардо́н

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Кардо́н
Р. Кардо́на
Д. Кардо́ну
В. Кардо́н
Т. Кардо́нам
М. Кардо́не

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

кардо́н

‘папера’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. кардо́н
Р. кардо́ну
Д. кардо́ну
В. кардо́н
Т. кардо́нам
М. кардо́не

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

кардо́н

‘мяжа; атрад; месца’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кардо́н кардо́ны
Р. кардо́на кардо́наў
Д. кардо́ну кардо́нам
В. кардо́н кардо́ны
Т. кардо́нам кардо́намі
М. кардо́не кардо́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

кардо́н¹, -у, м.

Тоўстая цвёрдая папера.

Ліст кардону.

|| прым. кардо́нны, -ая, -ае і кардо́навы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кардо́н², -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пагранічны або загараджальны атрад; пост аховы.

2. Месца, дзе знаходзіцца такі атрад ці пост, варта.

3. Дзяржаўная мяжа, граніца (разм.).

Жыць за кардонам.

|| прым. кардо́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кардо́н I, -ну м., в разн. знач. карто́н;

ліст ~ну — лист карто́на

кардо́н II м.

1. в разн. знач. кордо́н;

паграні́чны к. — пограни́чный кордо́н;

лясны́ к. — лесно́й кордо́н;

тамо́жны к. — тамо́женный кордо́н;

2. грани́ца ж., рубе́ж, кордо́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кардо́н 1, ‑у, м.

1. Тоўстая цвёрдая папера асобага вырабу і рознага прызначэння. Паліграфічны кардон. Абутковы кардон. Ізаляцыйны кардон. □ Савел Іванавіч.. дастаў шырокі ліст кардону, на якім былі прыколаты дзесяткі два засушаных лістоў барбарысу. Хомчанка.

2. У жывапісе — першапачатковы накід карціны або яе часткі на такой паперы.

[Іт. cartone.]

кардо́н 2, ‑а, м.

1. Дзяржаўная граніца, мяжа. Прабрацца за кардон. □ Ідзе Май у паходы, дазоры, Пад штандарам чырвоным ідзе Цераз пушчы, пустэлі і моры, Нестрыманы нікім і нідзе. Пераходзіць граніцы, кардоны, Бо хто ж можа яго затрымаць, Калі з ім баявыя калоны, Пралетарыяў грозная раць? Колас.

2. Пагранічны або загараджальны атрад. Начальнік кардона. Пагранічны кардон. □ — Не трэба лезці воўку ў пашчу, — сказаў Сцяпан, калі Кандратовіч прапанаваў прабіцца праз кардон казакаў. Арабей. // Ланцуг невялікіх атрадаў, размешчаных па фронту ў адну лінію. На прадвесні прыйшоў да Андрэя загад перадаць неадкладна другому атрад, а самому прайсці цераз фронт, за кардон. Дубоўка. // Пра лясную варту, ахову запаведнікаў. Леснікам дальніх кардонаў мы дазваляем прадаваць дровы на месцы, даём бланкі квітанцый. Навуменка.

3. Месца, дзе знаходзіцца такі атрад, варта. Немцы кінулі пяхоту, Пэўна, — больш за батальён, І бамбілі самалёты Невялікі той кардон. Лужанін.

[Фр. cardon.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кардо́н,

разнавіднасць паперы.

т. 8, с. 66

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кардо́н,

размяшчэнне войск.

т. 8, с. 66

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кардо́нII м Kordn m -s, -s; bsperrung f -, -en;

паліцэйскі кардо́н Polizikordon m, poliziliche bsperrung;

саніта́рны кардо́н Sanitätskordon m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)