кара́лы

т. 8, с. 52

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

чатырохпрамянёвыя каралы

т. 17, с. 259

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАСЬМІПРАМЯНЁВЫЯ КАРА́ЛЫ

(Octocorallia),

падклас беспазваночных жывёл тыпу кішачнаполасцевых. Тры сучасныя атр.: альцыянарыі, або мяккія каралы (Alcyonacea); гарганарыі, або рагавыя каралы (Gorgonacea); марскія пёры (Pennatulacea). 2800 відаў. Пашыраны пераважна ў марскіх водах трапічнага пояса. Вядомы з пач. мезазою. Жывуць калоніямі. На Беларусі выяўлены ў адкладах юры і мелу як рэдкія выкапнёвыя жывёлы. Найб. вядомыя: чырвоны, або высакародны карал (Corallium rubrum), арганчык (Tubipora musica), гарганарыя (Subergorgia mollis) і інш.

Маюць 8 перыстых шчупальцаў вакол ротавай адтуліны. Шкілет вапняковы або рагавы, складаецца з асобных элементаў — спікул рознай формы. Гастральная поласць падзелена радыяльнымі перагародкамі на камеры; ад рота ў яе апускаецца эктадэрмальная глотка. Размнажэнне палавое і бясполае (пачкаванне). Кормяцца прасцейшымі, бактэрыямі, часцінкамі дэтрыту і інш. Многія свецяцца. Калоніі прыгожыя, рознакаляровыя. Утвараюць каралавыя рыфы. З многіх вырабляюць упрыгожанні, сувеніры.

т. 4, с. 34

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кара́л

‘камень’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кара́л кара́лы
Р. кара́лу кара́лаў
Д. кара́лу кара́лам
В. кара́л кара́лы
Т. кара́лам кара́ламі
М. кара́ле кара́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кара́л

‘марская жывёліна’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кара́л кара́лы
Р. кара́ла кара́лаў
Д. кара́лу кара́лам
В. кара́ла кара́лаў
Т. кара́лам кара́ламі
М. кара́ле кара́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

каралападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Падобны на каралы (у 2 знач.). Каралападобны грыб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

koralowce

мн. заал. каралы (Anthozoa)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

korale

мн.

1. каралы;

2. каралі; пацеркі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

кора́лл

1. зоол. кара́л, -ла м.;

2. (драгоценный камень) кара́л, -ла и (собир.) -лу м.;

кора́ллы мн. кара́лы, -лаў;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ланцуго́вы в разн. знач. цепно́й;

~вая перада́ча — цепна́я переда́ча;

л. мост — цепно́й мост;

~выя кара́лы — цепны́е кора́ллы;

~вая лі́нія — цепна́я ли́ния;

○ ~вая рэа́кцыя — цепна́я реа́кция;

л. дроб — мат. цепна́я дробь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)