капа́ны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
капа́ны |
капа́ная |
капа́нае |
капа́ныя |
| Р. |
капа́нага |
капа́най
капа́нае |
капа́нага |
капа́ных |
| Д. |
капа́наму |
капа́най |
капа́наму |
капа́ным |
| В. |
капа́ны (неадуш.)
капа́нага (адуш.) |
капа́ную |
капа́нае |
капа́ныя (неадуш.)
капа́ных (адуш.) |
| Т. |
капа́ным |
капа́най
капа́наю |
капа́ным |
капа́нымі |
| М. |
капа́ным |
капа́най |
капа́ным |
капа́ных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
капа́ны
дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
капа́ны |
капа́ная |
капа́нае |
капа́ныя |
| Р. |
капа́нага |
капа́най
капа́нае |
капа́нага |
капа́ных |
| Д. |
капа́наму |
капа́най |
капа́наму |
капа́ным |
| В. |
капа́ны (неадуш.)
капа́нага (адуш.) |
капа́ную |
капа́нае |
капа́ныя (неадуш.)
капа́ных (адуш.) |
| Т. |
капа́ным |
капа́най
капа́наю |
капа́ным |
капа́нымі |
| М. |
капа́ным |
капа́най |
капа́ным |
капа́ных |
Кароткая форма: капа́на.
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
капа́ны
1. ры́тый, ко́панный;
2. ко́панный;
3. ко́панный;
1-3 см. капа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
капа́ны і ко́паны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад капа́ць.
2. у знач. прым. Вычасаны з дрэва, выкапанага з коранем; не гнуты (пра полаз).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ры́тый
1. прич. капа́ны; ры́ты;
2. прил. (о бархате), уст. пушы́сты; з ціснёным узо́рам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
про́рынь Капаны шырокі і глыбокі суднаходны канал (Целяханы Івац.).
□ Агі́нская прорынь (Агінскі канал) каля г. п. Целяханы Івац.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Капані́ ’сані, палазы якіх не гнутыя, а зроблены з дрэва, выкапанага з коранем’ (Нас.; КЭС, лаг.; круп., Жыв. сл.; Др.-Падб.; светлаг., Мат. Гом.; віл. Сл. паўн.-зах.; бялын., Янк. Мат.); кыпанікі ’тс’ (Яўс.), капа́нікі ’палазы’ (гом., Мат. Гом.), кыпа́нь, кыпане́ц ’дрэва з загнутым коранем’ (Нік. Очерки), капа́ны і ко́паны ’вычасаны з дрэва, выкапанага з коранем’ (ТСБМ). Рус. смал., калуж. ко́пани ’палазы з такога кораня’. Узыходзіць да прасл. kopanь, якое з дзеепрыметніка прошл. часу kopanъ < kopati > капа́ць (гл.). Параўн. рус. цвяр., пск., пецярб. ко́панцы ’сані’, а таксама рус. наўг., кастрам., ярасл., цвяр., урал. копань ’дрэва, выкапанае з коранем для выкарыстання яго ў будаўніцтве гаспадарчых памяшканняў, суднаў, саней’, укр. копани́ця ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кана́ва
1. Неглыбокі і нешырокі капаны равок для сцёку вады (БРС). Тое ж проплыўка, рэчка (Жытк.. Слаўг.).
2. Пачышчанае і выраўненае рэчышча.
□ в. Канава Рагач., Крыжавая канава каля в. Бязуевічы Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
са́жалка
1. Капаны вадаём, невялікае штучнае возера (БРС). Тое ж са́джалка (Азяр. Касп.), са́джаўка (Сядл. Бес., 146); пасля 1861 г. штучны вадаём для мачэння толькі льну (Віц. Нік. 1895).
2. Рыбны садок (БРС); глыбокае месца, дзе вядзецца рыба (Олтушскае возера Палессе Талст.). Тое ж са́джаўка (Зах. Палессе Талст.), са́жаўка (Бельск. ПНР, Гродз., Нас.).
3. Старык ці прыродная з вадой упадзіна (Паст.), круглая яма (Стол.).
4. Палонка ў лёдзе на рацэ (Нас.).
□ Е́дмусева са́жалка каля в. Драгунск Рагач., ур. Марозавы Сажалкі (востраў на балоце Чыстая Лужа) каля в. Кульшычы Слаўг., ур. Сажалкі каля в. Любаны Слаўг., ур. Дзедава Сажалка Мсцісл. (Юрч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)