ка́дка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ка́дка ка́дкі
Р. ка́дкі ка́дак
Д. ка́дцы ка́дкам
В. ка́дку ка́дкі
Т. ка́дкай
ка́дкаю		 ка́дкамі
М. ка́дцы ка́дках

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ка́дка ка́дка, -кі ж., каду́шка, -кі ж.; (большая) кадзь, род. ка́дзі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ка́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Невялікая кадзь; кадушка. Дубовы ліст, і хрэн, і кроп кладуць з гуркамі ў кадкі. Вялюгін. І [Маці] лічыць дні, Каб хутчэй дачакацца, Хлебны квас прыгатуе ў ліпавай кадцы. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́дка ж Kübel m -s, -; Bóttich m -s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кадзь, -і, Т -ддзю, мн. -і, -ей і -яў, ж.

Вялікая драўляная пасудзіна з клёпак, сцягнутых абручамі (выкарыстоўваецца для заквашвання капусты і інш.).

|| памянш. ка́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кадка

Том: 14, старонка: 217.

img/14/14-217_1443_Кадка.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Ка́дка 1 ’невялікая кадзь, кадушка’ (ТСБМ, Бяльк., Нас., Сцяшк.). Слаба зафіксавана ў гаворках, што, улічваючы іншыя назвы для гэтай рэаліі, можа ўказваць на запазычанне. Слова вядома ў некаторых слав. мовах, аднак шырока засведчана толькі ў рус. мове. Магчыма, стар. утварэнне суфіксам ‑ъka ад kadь (гл. кадзь).

Кадка́ 2 ’тупы канец яйка’ (Нас.). Можна параўнаць з рус. (зах.-бран.) кадка ’дно ў бутэльцы’, што пашырае геаграфію слова і, відавочна, сведчыць аб пераносным ужыванні слова кадка (гл.) на ўсх.-бел. тэрыторыі для абазначэння падобных да маленькай бочкі прадметаў. Больш шырока такія другасныя назвы вядомы гаворкам рус. мовы: параўн. рус. арл. кадка ’адтуліна ў сцяне печы для абпальвання цэглы; праз яе накладваюць цэглу’; ярасл. ’патоўшчаны канец ручкі цэпа, у якім замацоўваецца раменьчык’, цвяр., наўг., алан. і інш. ’драўлянае дзяржанне цэпа з патоўшчаным верхнім канцом’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каду́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

Невялікая кадзь; кадка.

|| прым. каду́шачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каду́шка ж. каду́шка, ка́дка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фа́са ж., разг. ка́дка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)