Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зрок, -у, м.
Адно з пяці знешніх пачуццяў, органам якога з’яўляюцца вочы; здольнасць бачыць.
Добры з.
Сапсаваць з.
Страціць з.
|| прым.зро́кавы, -ая, -ае.
З. нерв.
Зрокавая памяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зрок (род. зро́ку) м. зре́ние ср.;
падма́н зро́ку — обма́н зре́ния;
по́ле зро́ку — по́ле зре́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Зрок 2/357; 3/149; 4/599, 600; 9/583
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
зрок, ‑у, м.
1. Адно з пяці знешніх пачуццяў, органам якога з’яўляюцца вочы; здольнасць бачыць. Органы зроку. Сапсаваць зрок. □ У майстэрні цемнавата, а зрок у Абрама ўжо быў прытуплены. Дачка запаліла.. лямпу.Пестрак.Нават вачам стала лягчэй, нібы пяшчота свежага вясенняга цяпла прыбавіла ім зроку.Кулакоўскі.
2.Разм. Погляд, позірк. На ганак са стрэльбаю выйшаў стары. Абвёў цівуноў грозным зрокам.Танк.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
зрокм. Gesíchtssinn m -(e)s; Séhkraft f -, Séhvermögen n -s; Áugenlicht n -(e)s;
мець до́бры зрок gute Áugen háben;
по́ле зрокумед. Gesíchtsfeld n -(e)s, -er; Séhfeld n, Blíckfeld n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Зрок ’здольнасць бачыць; погляд’. Чэш., славац.zrak ’тс’, славен.zrȃk ’паветра, прамень’, серб.-харв.зра̑к ’паветра’, зра̑к, зра̏ка ’прамень, святло’, балг.зрак ’прамень, святло’ перан. ’зрок’, макед.зрак ’прамень, святло’, дыял. ’погляд’. Ст.-слав.зраkъ ’зрок’. Ст.-рус.зракъ ’выгляд, вобраз; зрок’. Рус.зрак > зрачокФасмер (2, 105) лічыць стараславянізмам, прыводзячы ўсх-слав. форму зорок; Шанскі, 2, З, 109. Тады зрок трэба лічыць паланізмам, які адлюстроўвае польск.літ.wzrok ’здольнасць бачыць, погляд’, уст. ’вока’. Пачатковае w‑ магло быць утрачана ў бел., калі ўлічваць взрокъ у Скарыны, у Александрыі (Булыка, Запазыч., 62). Але і ў ст.-польск. была форма zrok (Рэчак), якая і магла адлюстравацца ў бел.літ. форме. Корань той самы, што зрэнкі, зара, зарыць (гл.). Копечны, Zákl. zásoba, 429–30.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БІНАКУЛЯ́РНЫ ЗРО́К,
зрок абодвума вокамі і фарміраванне пры гэтым адзінага зрокавага ўспрымання (відарысу) аб’екта. Дае магчымасць вызначыць таксама ўзаемнае размяшчэнне прадметаў у прасторы, зрокава меркаваць аб іх аддаленасці. Пры бінакулярным зроку вочы размешчаны так, што адлюстраванне аб’екта трапляе на ідэнтычныя, сіметрычна размешчаныя ўчасткі сятчаткі абодвух вокаў. Калі адлюстраванне выявіцца на несіметрычных участках, вочы рэфлекторна паварочваюцца, пакуль сіметрыя не будзе дасягнута. Адзнака аддаленасці прадметаў і іх узаемнага размяшчэння адбываецца ў кары галаўнога мозга на аснове аналізу і сінтэзу сукупнасці нерв. імпульсаў, якія зыходзяць з сеткаватых абалонак і вочных мышцаў.