зніка́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. зніка́ю зніка́ем
2-я ас. зніка́еш зніка́еце
3-я ас. зніка́е зніка́юць
Прошлы час
м. зніка́ў зніка́лі
ж. зніка́ла
н. зніка́ла
Загадны лад
2-я ас. зніка́й зніка́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час зніка́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зніка́ць несов.

1. (переставать существовать) исчеза́ть; улету́чиваться;

2. (теряться) исчеза́ть; пропада́ть;

3. (из виду) исчеза́ть, скрыва́ться, пропада́ть;

4. (переставать появляться где-то) пропада́ть, исчеза́ть;

5. (уходить быстро, незаметно) исчеза́ть, скрыва́ться; ускольза́ть, уска́льзывать;

6. (прятаться) скрыва́ться, исчеза́ть;

7. (расходоваться) исчеза́ть, иссяка́ть; уплыва́ть;

8. перен. (утрачиваться, исчезать) та́ять, иссяка́ть, уходи́ть;

9. перен. (проходить, миновать) улета́ть, уноси́ться;

1-9 см. зні́кнуць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зніка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да знікнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зніка́ць

1. (перастаць існаваць) (ver)schwínden* vi (s);

2. (з поля зроку) sich verlíeren*; aus dem Blíckfeld verschwínden*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Зніка́ць ’пераставаць існаваць’. Рус. сника́ть ’панікаць’, укр. зникати ’знікаць’, польск. znikać ’тс’, чэш. кніжн. znikati, славац. уст. zniknút, славен. znikniti ’прайсці’, ’знікнуць’, izníkniti ’знікнуць’, серб.-харв. ѝзникнути ’ўзысці (пра расліну)’, ’узнікнуць, ’з’явіцца’, балг. изнѝквам ’узнікнуць, панікнуць’, макед. изникне ’знікнуць’, ’узыйсці’. Ц.-слав. изникнѫти ’знікнуць’, съникнѫти ’заглядваць уперад’, съницати ’наглядаць’ (Міклашыч, Lex. paleosl.), ст.-рус. изницати ’ўзнікаць’. З прэфіксам z‑ (< jьz ці sъn‑) ад дзеяслова nikati (гл. нікнуць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зні́кнуць, -ну, -неш, -не; знік, -кла; -ні; зак.

Перастаць існаваць, прапасці, схавацца.

Туман знік.

З. у натоўпе.

|| незак. зніка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. знікне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

исчеза́ть несов. зніка́ць;

исчеза́ть со све́та (с лица́ земли́) зніка́ць са све́ту (з тва́ру зямлі́);

исчеза́ть из па́мяти зніка́ць з па́мяці;

исчеза́ть в толпе́ зніка́ць у нато́ўпе;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

глу́хнуць, -ну, -неш, -не; глух, глу́хла; -ні; незак.

1. Станавіцца глухім (у 1 знач.).

2. Заціхаць, слабець, знікаць.

Шум глухне.

Матор глухне.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Дзічэць, зарастаць пустазеллем.

Цыбуля без догляду глухне ад травы.

4. перан. Паступова слабець або знікаць.

Пачуцці з часам глухнуць.

|| зак. заглу́хнуць, -не; заглу́х, -хла (да 2—4 знач.) і аглу́хнуць, -ну, -неш, -не; аглу́х, -хла; -ні (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мігаце́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -гаці́ць; незак.

1. Паказвацца на кароткі час і знікаць з поля зроку.

2. Свяціць, блішчаць няроўным бляскам.

Мігацяць зоркі.

|| наз. мігаце́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знікне́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. знікаць — знікнуць. Знікненне антаганістычных класаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)