зма́ заць а́ жу, зма́ жаш, зма́ жа; змаж; зма́ заны; зак.
1. гл.
2. каго-што . Пакрыць слоем чаго-н. тлустага, вадкага.
З. завесы ў дзвярах.
З. драпіну ёдам.
3. што з чаго . Размазаць, сцерці.
З. фарбу рукой.
4. перан. , шторазм. ).
З. пытанне.
5. каго (што) па чым і без дап. Моцна стукнуць (разм. , груб. ).
З. па твары.
|| незак. зма́ зваць , -аю, -аеш, -ае.
|| наз. зма́ зка , -і, Д М ж. знач. ) і зма́ званне , -я, н. знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зма́ заць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зма́ жу
зма́ жам
2-я ас. зма́ жаш
зма́ жаце
3-я ас. зма́ жа
зма́ жуць
Прошлы час
м. зма́ заў
зма́ залі
ж. зма́ зала
н. зма́ зала
Загадны лад
2-я ас. зма́ ж
зма́ жце
Дзеепрыслоўе
прош. час зма́ заўшы
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зма́ заць сов.
1. в разн. знач. а́ зать;
з. го́ рла ёдам — сма́ зать го́ рло йо́ дом;
з. кантра́ снасць зды́ мка — сма́ зать контра́ стность сни́ мка;
з. вастрыню́ пыта́ ння — сма́ зать остроту́ вопро́ са;
2. (израсходовать ) изма́ зать;
з. усю́ фа́ рбу — изма́ зать всю кра́ ску;
3. разг. а́ зать, испа́ чкать, измара́ ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зма́ заць змажу, змажаш, змажа; зак. , каго-што .
1. Пакрыць слоем чаго‑н. тлустага, вадкага; памазаць. Змазаць лыжы. Змазаць пісталет. □ Медсястра таропка змазала ёдам скуру навокал раны.М. Ткачоў .
2. Сцерці, размазаць (пра што‑н. намаляванае, напісанае і пад.). Змазаць фарбу рукой.//
3. і без дап. Разм. груб. Моцна стукнуць (па твары, вуху і пад.). — Вось я ўжо калі-небудзь ды змажу,.. месца жывога на табе не пакіну. Лынькоў .
4. Разм. Запэцкаць, вымазаць што‑н. Змазаць сукенку.
5. Зрасходаваць на змазку, змазванне. Змазаць увесь дзёгаць.
6. перан. Разм. Пазбавіць эфекту; сапсаваць, звесці на нішто. [Міхась] думаў, што ўсе пачнуць хваліць хараство верша, захапляцца трапнасцю дэталей... Ажно гэты дзядзька Лявон змазаў усё. Дамашэвіч .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зма́ заць зма́ зваць
1. (памазаць ) é inschmieren vt
зма́ заць тлу́ шчамé in)fé tten vt
зма́ заць але́ емé in)ölen vt
зма́ заць го́ рлаé hle] pí nseln;
2. разм. запэцкаць ) beschmú tzen vt ú tzig má chen; beflé cken vt плямамі )
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ма́ заць ¹, ма́ жу, ма́ жаш, ма́ жа; маж; ма́ заны; незак.
1. што . Пакрываць тонкім слоем чаго-н. тлустага або вадкага.
М. хлеб маслам.
М. калёсы дзёгцем.
2. Тое, што і пэцкаць (у 1 знач. ; разм. ).
М. сшытак.
М. рукі фарбай.
3. што . Няўмела маляваць або пісаць (разм. ).
|| зак. зама́ заць , -ма́ жу, -ма́ жаш, -ма́ жа; -ма́ ж; -ма́ заны (да 2 знач. ), зма́ заць а́ жу, -ма́ жаш, -ма́ жа; -ма́ ж; -ма́ заны (да 1 і 2 знач. ), нама́ заць , -ма́ жу, -ма́ жаш, -ма́ жа; -ма́ ж; -ма́ заны і пама́ заць , -ма́ жу, -ма́ жаш, -ма́ жа; -ма́ ж; -ма́ заны (да 1 знач. ).
|| аднакр. мазну́ ць , -ну́ , -не́ ш, -не́ ; -нём, -няце́ , -ну́ ць; -ні́ (да 1 і 2 знач. ).
|| наз. ма́ занне , -я, н. знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уса́ лить сов. прост. а́ заць (зма́ заць ) са́ лам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зма́ зка , -і, Д М ж.
1. гл. змазаць .
2. Рэчыва, якім змазваюць.
Лыжная з.
|| прым. зма́ зачны , -ая, -ае.
Змазачнае масла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прама́ заць ¹, -ма́ жу, -ма́ жаш, -ма́ жа; -ма́ ж; -ма́ заны; зак. , што.
Усюды старанна змазаць , намазаць.
П. усе часткі машыны.
|| незак. прама́ зваць , -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зма́ зваць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да змазаць .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)