засла́ць², -сцялю́, -сце́леш, -сце́ле; -сцялі́; -сла́ны; зак., што.
1. Рассцілаючы што-н., пакрыць якую-н. паверхню.
З. стол абрусам.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыць, завалачы сабой (пра што-н., што сцелецца).
Туман заслаў нізіну.
Слёзы заслалі вочы.
|| незак. засціла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засла́ць¹, зашлю́, зашле́ш, зашле́; зашлём, зашляце́, зашлю́ць; зашлі́; засла́ны; зак., каго-што.
1. Адаслаць далёка ці не па прызначэнні.
З. на край свету.
2. Паслаць з якой-н. скрытай, тайнай мэтай.
З. агентаў.
3. Адправіць, пераслаць каму-н., цераз каго-н. (разм.).
З. гасцінцы родным цераз знаёмага.
|| незак. засыла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. засы́лка, -і, ДМ -лцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засла́ць
‘накрыць’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
засцялю́ |
засце́лем |
| 2-я ас. |
засце́леш |
- |
| 3-я ас. |
- |
засце́люць |
| Прошлы час |
| м. |
засла́ў |
засла́лі |
| ж. |
засла́ла |
| н. |
засла́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
засцялі́ |
засцялі́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
засла́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
засла́ць
‘паслаць куды-н’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зашлю́ |
зашлё́м |
| 2-я ас. |
зашле́ш |
зашляце́ |
| 3-я ас. |
зашле́ |
зашлю́ць |
| Прошлы час |
| м. |
засла́ў |
засла́лі |
| ж. |
засла́ла |
| н. |
засла́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
зашлі́ |
зашлі́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
засла́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
засла́ць I сов. засла́ть; (куда-л. далеко — ещё) усла́ть;
з. на Камча́тку — засла́ть (усла́ть) на Камча́тку;
з. груз не па прызначэ́нні — засла́ть груз не по назначе́нию
засла́ць II сов.
1. застла́ть, застели́ть;
з. стол абру́сам — застла́ть (застели́ть) стол ска́тертью;
з. ло́жак — застла́ть крова́ть;
2. (покрыть сплошь) устла́ть;
з. даро́гу кве́ткамі — устла́ть доро́гу цвета́ми;
3. перен. застла́ть, заволо́чь;
дым ~ла́ў дрэ́вы — дым застла́л (заволо́к) дере́вья;
нясце́рпны боль тума́нам ~ла́ў яму́ во́чы — невыноси́мая боль тума́ном застла́ла ему́ глаза́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засла́ць 1, ‑шлю, ‑шлеш, ‑шле; ‑шлём, ‑шляце; зак., каго-што і чаго.
Разм.
1. Адправіць, пераслаць куды‑н., каму‑н. Кірыл сказаў да матушкі ціха: — Зашлі ты.. [жонцы Каваля] цераз Параску чаго. Колас. // Патаемна пераправіць, даставіць куды‑н. Заслаць лазутчыка.
2. Паслаць, саслаць куды‑н. далёка. Заслаць на край свету.
засла́ць 2, ‑сцялю, ‑сцелеш, ‑сцеле; што.
1. Пакрыць якую‑н. паверхню чым‑н. Заслаць ложак. □ Бабка Параска .. дастала свой чысты настольнік і заслала стол. Колас.
2. Пакрыць, завалачы сабой (пра хмары, туман, слёзы і пад.). Шэрань заслала палі, схавала абрысы ўзгоркаў і пералескаў, ахутала бярозавыя гаі і прысады ля дарог. Хадкевіч. Мутная імгла заслала старэчыя вочы дзеда Кандрата. Пестрак. / у безас. ужыв. Родны бераг імглою заслала. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засла́цьII
1. bedécken vt; zúdecken vt, belégen vt (дываном і пад.);
засла́ць ло́жак das Bett máchen;
2. (схаваць, скрыць) verhüllen vt; trüben vt, umflóren vt (затуманіць)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
засла́цьI
1. (паслаць куды-н) an éine fálsche Adrésse sénden*; féhlleíten аддз vt;
2. (з мэтай разведкі) (zur Erkúndung) vórschicken vt; éinschleusen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)