зама́заць, -а́жу, -а́жаш, -а́жа; -ма́ж; -а́заны; зак., што.
1. гл. мазаць.
2. Пакрыць слоем фарбы, мазі.
З. надпіс чарнілам.
3. Заляпіць замазкай або чым-н. мяккім, ліпкім.
З. дзіркі ў сценах глінай.
4. перан. Знарок прыкрыць, замаскіраваць (разм.).
З. недахопы.
|| незак. зама́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 2—4 знач.).
|| наз. зама́званне, -я, н. і зама́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зама́заць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зама́жу |
зама́жам |
| 2-я ас. |
зама́жаш |
зама́жаце |
| 3-я ас. |
зама́жа |
зама́жуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зама́заў |
зама́залі |
| ж. |
зама́зала |
| н. |
зама́зала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зама́ж |
зама́жце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
зама́заўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
зама́заць сов.
1. в разн. знач. зама́зать; (щель, дыру — ещё) заде́лать;
з. фа́рбай на́дпіс — зама́зать кра́ской на́дпись;
з. шчы́ліны — зама́зать (заде́лать) ще́ли;
з. недахо́пы — зама́зать недоста́тки;
2. (загрязнить) зама́зать, вы́мазать, запа́чкать;
з. во́пратку — зама́зать (вы́мазать, запа́чкать) оде́жду;
◊ з. во́чы — зама́зать глаза́;
з. рот — (каму) зама́зать рот (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак., што.
1. Пакрыць слоем фарбы, мазі. Замазаць надпіс чарнілам. □ — Хоць бы замазаў чым-небудзь, а то зусім яшчэ свежая метка. Брыль.
2. Заляпіць чым‑н. вязкім, ліпкім. Дзіркі ў сценах жанчыны замазалі глінай і вапнай. Маўр. Лапко паправіў печ, акуратна замазаў яе зверху. Колас.
3. перан. Разм. Знарок прыкрыць, схаваць, затушаваць. Замазаць недахопы. □ — [Валодзя] заяву на мяне падаў, думае гэтым свае грахі замазаць, — сказаў каваль. Чорны.
4. Забрудзіць, запэцкаць. Замазаць рукі ў фарбу.
•••
Замазаць рот каму — прымусіць маўчаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зама́заць, зама́зваць
1. (зафарбаваць) übermálen vt; übertǘnchen vt; überstréichen* vt (сцяну, плот і пад.);
2. (замазкай) verkítten vt; verkléistern vt (дзірку);
3. (запэцкаць) beschmíeren vt, verschmíeren vt;
4. перан vertúschen vt, bemänteln vt;
зама́заць недахо́пы Mängel vertúschen [bemänteln];
◊ зама́заць каму-н во́чы j-m Sand in die Áugen stréuen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ма́заць¹, ма́жу, ма́жаш, ма́жа; маж; ма́заны; незак.
1. што. Пакрываць тонкім слоем чаго-н. тлустага або вадкага.
М. хлеб маслам.
М. калёсы дзёгцем.
2. Тое, што і пэцкаць (у 1 знач.; разм.).
М. сшытак.
М. рукі фарбай.
3. што. Няўмела маляваць або пісаць (разм.).
|| зак. зама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны (да 2 знач.), зма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны (да 1 і 2 знач.), нама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны і пама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны (да 1 знач.).
|| аднакр. мазну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).
|| наз. ма́занне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зама́зать сов.
1. зама́заць, мног. пазама́зваць; (оконной замазкой) закітава́ць, мног. пазакіто́ўваць;
2. (запачкать) запэ́цкаць, мног. пазапэ́цкваць, забру́дзіць, мног. пазабру́джваць;
3. перен. зама́заць;
◊
зама́зать глаза́ зама́заць во́чы;
зама́зать рот зама́заць рот;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зама́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
1. гл. замазаць.
2. Вязкае рэчыва для замазвання шчылін, трэшчын.
Аконная з.
|| прым. зама́зачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўма́зваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
Умазаць, замазаць усё, многае ці ўсіх, многіх.
П. кручкі ў сцены.
П. рукі ў сажу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазама́зваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.
1. Замазаць, заляпіць чым-н. усё, многае.
П. надпісы на сцяне.
2. Запэцкаць, забрудзіць усё, многае.
П. рукі фарбай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)