зале́гчы, -ля́гу, -ля́жаш, -ля́жа; -лёг, -ле́гла і -лягла́, -ло́; заля́ж; зак.

1. Легчы надоўга.

З. ў логава.

2. Размясціцца дзе-н. скрытна.

З. ў засаду.

З. ў акопах.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размясціцца, памясціцца.

Руда залегла на глыбіні двух метраў.

Трывога залягла ў сэрцы (запала).

|| незак. заляга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зале́гчы

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. заля́гу заля́жам
2-я ас. заля́жаш заля́жаце
3-я ас. заля́жа заля́гуць
Прошлы час
м. залё́г заляглі́
ж. залягла́
н. залягло́
Загадны лад
2-я ас. заля́ж заля́жце
Дзеепрыслоўе
прош. час залё́гшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зале́гчы сов., в разн. знач. зале́чь;

з. на кана́пу — зале́чь на дива́н;

з. ў заса́ду — зале́чь в заса́ду;

руда́ ~лягла́ тут неглыбо́ка — руда́ залегла́ здесь неглубоко́;

у маёй душы́ глыбо́ка ~ляглі́ ўра́жанні дзяці́нства — в мое́й душе́ глубоко́ залегли́ впечатле́ния де́тства

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зале́гчы, ‑лягу, ‑ляжаш, ‑ляжа; пр. залёг, ‑лягла, ‑ло; заг. заляж; зак.

1. Легчы на працяглы час, надоўга. Залегчы спаць. □ У пачатку снежня мядзведзіца залягла ў сваім логаве і заснула на ўвесь зімовы час. В. Вольскі. // Легчы за якое‑н. прыкрыццё, схаваўшыся, прытаіўшыся. Прыйшлося адразу залегчы, бо кулі пачалі адшчэп[лі]ваць сухую кару над самай галавой. Кулакоўскі. Хлапчукі асцярожна падкраліся да хлява і заляглі ў вішняку. Ваданосаў.

2. перан. Пакрыць якую‑н. плошчу, тэрыторыю. Ноч падыходзіць. За вокнамі Зноў заляглі бясконца снягі. Караткевіч. // Размясціцца ў зямной кары (пра выкапні). Ажно ў нетрах .. [зямлі] заляглі Скарбы вугалю, нафты і солі. Аўрамчык.

3. Абазначыцца, утварыцца (пра маршчыны і пад.). Вакол вачэй у старшыні заляглі вялікія чорныя кругі. Навуменка.

4. перан. Глыбока запасці ў душу, у сэрца (пра пачуцці). Мулкая глухая трывога залягла ў дзедавым сэрцы. Колас. Звестка гэта абразіла Ціхана. Пад самым сэрцам залягло нейкае агіднае пачуццё. Дуброўскі.

5. Разм. Пра хваравітае адчуванне ў носе, у грудзях. Нос залёг. / у безас. ужыв. Пад вечар адчуў, што залягло ў носе, уначы закашляў, а назаўтра сціснула ў грудзях. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зале́гчы

1. sich hínlegen;

зале́гчы спаць sich schláfen légen, sich aufs Ohr légen;

2. (прытаіцца) sich verstécken;

зале́гчы ў заса́ду sich in den Hínterhalt légen, sich auf die Láuer légen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

заляга́ць гл. залегчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зале́чь сов. зале́гчы, мног. пазаляга́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заляга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да залегчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заляга́ць несов., в разн. знач. залега́ть; см. зале́гчы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазаляга́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Залегчы, легчы за якое‑н. прыкрыццё — пра ўсіх, многіх. Пазалягаць у засадзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)