Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
каструбава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Нягладкі, шурпаты. Каструбаватыя далоні. □ У конскім хляве .. [Баранавіч] агледзеў жалабы, дрэнна бачачы ў змроку і абмацваючы каструбаватыя дошкі.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́лаб, -а, мн.жалабы́, жалабо́ў, м.
1. Прадаўгаватае паглыбленне, зробленае ў чым-н., а таксама прыстасаванне з дошак, ліставога жалеза і пад. для сцёку вадкасцей або перасыпання чаго-н.
2. Кармушка для жывёлы.
|| памянш.жалабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым.жалабо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ГРАВІТАЦЫ́ЙНАЕ ТРАНСПАРТАВА́ННЕ,
перамяшчэнне сыпкіх і штучных грузаў пад дзеяннем сілы цяжару. Для гравітацыйнага транспартавання выкарыстоўваюць нахіленыя ральгангі, горныя вырабаткі (скаты), ступеньчатыя (каскадныя) і вінтавыя спускі, грузаспускныя канвееры, метал. лісты, жалабы, трубы, драўляныя насцілы і інш. Скорасць гравітацыйнага транспартавання 2—3 м/с. Характарызуецца прастатой канструкцыі, малымі эксплуатацыйнымі расходамі, значнай прапускной здольнасцю. Выкарыстоўваецца на шматпавярховых складах, у ліцейных, мех. і інш. цэхах, у горнай прам-сці і да т.п.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
па́ліўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да паліва; які выкарыстоўваецца як паліва. Паліўны газ.// Прызначаны для падачы, перавозкі, захоўвання паліва. Паліўны бак. Паліўны склад.// Які мае адносіны да вытворчасці, здабычы паліва. Паліўная прамысловасць.
2.Разм. Прыгодны для таго, каб паліць (пра дровы, печ і пад.). Паліўная печ.
паліўны́, ‑а́я, ‑о́е.
Які мае адносіны да паліўкі. Паліўное земляробства. Паліўны сезон.// Прызначаны для паліўкі. Паліўныя жалабы.// Які мае патрэбу ў паліўцы. Паліўныя культуры. Паліўныя землі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́лаб, ‑а; мн.жалабы, ‑оў; м.
1. Прадаўгаватае паглыбленне, выдзеўбанае ў чым‑н., а таксама прыстасаванне падобнай формы з дошак, ліставога жалеза і пад. для сцёку вадкасцей або перасыпання чаго‑н. Па жолабе наліўся залаты чыгун.Карпаў.// Прадаўгаватае паглыбленне ў грунце, па якім сцякае што‑н. Унь там рачулка срэбрам літым Бяжыць па жолабе размытым.Колас.
2. Карыта, у якое закладваецца корм жывёле. Капейка зноў пачаў хваліць — і кабылу.., і жолаб, у якім Міхась абмешваў вотру[б’ем] сечку.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ля́скаўка1 ’смалёўка, Silene cucubalus Wib.’ (брэсц., Кіс.; лельч., Арх. ГУ), тураў.ля́скоўка ’тс’ (ТС), а таксама ’палявая мята’; асіп. ’званец, Rhinanthus L.’ (Сл. ПЗБ). Да ля́скаць (гл.) — надзьмуты падвяночак гучна лопаецца, калі яго злавіць пальцамі. Аналагічна паўд.-чэш.praskavec (< praskati ’лопацца, трэскацца’), славац.pukaía (< pukať ’тс’), польск.trzaskawka (< trzaskać ’тс’).
*Ля́скаўка2, ля́скоўка ’плавальны пузыр у рыбы’ (ТС). Да ляскаць ’трэскацца’ (гл.).
Ля́скаўка4 ’палоска кары, раздвоеная з аднаго канца для перадачы тонкага гука пры гульні «ляшчоткі»’, ’гульня «ляшчоткі»’ (Нас.). Роднаснае з польск.laskować ’выразаць жалабы’, ’аздабляць дранкай, ляскамі, прутамі’, ’рыфляваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
groove
[gru:v]1.
n.
1) жалабо́к -ка́m., паз, нарэ́з -а m.
2) каляі́на f. (ад ко́лаў)
3) informal руты́на, звы́чка, каляі́на f.
to get into a groove — увайсьці́ ў звыча́йную каляі́ну
2.
v.t.
рабі́ць вы́емкі, нарэ́зваць жалабы́, раўчукі́; рабіць пазы́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)