дыра́ ж.

1. дзі́рка, -кі ж., разг. дзю́рка, -кі ж.;

2. (захолустье) разг. глухі́ заку́так, глуш, род. глушы́ ж.;

кабы́ не дыра́ во рту — жил бы жил, ни о чём не тужи́л хадзі́ў бы ў зло́це, каб не дзі́рка ў ро́це;

дыра́ от бу́блика дзі́рка ад абара́нка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дыра

Том: 9, старонка: 126.

img/09/09-126_0751_Дыра.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

навылётны (об отверстиях) сквозно́й;

~ная ра́на — сквозна́я ра́на;

~ная дзі́рка — сквозна́я дыра́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зло́та: хадзі́ў бы ў зло́це, каб не дзі́рка ў ро́це посл. ка́бы не дыра́ во рту́ — жил бы жил, ни о чём не тужи́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сквозно́й

1. (об отверстиях) навылётны;

сквозна́я ра́на навылётная ра́на;

сквозна́я дыра́ навылётная дзі́рка;

2. скразны́;

сквозна́я брига́да скразна́я брыга́да;

3. (просвечивающий) празры́сты; (редкий) рэ́дкі; (ажурный) ажу́рны;

сквозно́й ве́тер скавы́ш;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заку́так, -тка м.

1. у́гол; закоу́лок;

сядзе́ць у ~тку — сиде́ть в углу́;

агле́дзець усе́ ~ткі — осмотре́ть все углы́ (закоу́лки);

2. перен., разг. дыра́ ж., захолу́стье ср.;

глухі з. — медве́жий у́гол

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзі́рка ж.

1. дыра́, ды́рка, отве́рстие ср.; (в одежде — ещё) проре́ха;

зашы́ць ~ку на рукаве́ — заши́ть дыру́ы́рку, проре́ху) на рукаве́;

дз. ў пло́цедыра́ы́рка) в забо́ре;

2. только мн., перен., разг. (недостатки, нехватки) ды́ры, проре́хи;

у гаспада́рцы мно́га ~рак — в хозя́йстве мно́го дыр (проре́х);

дз. ад абара́нка — ды́рка от бу́блика;

заткну́ць ~рку — заткну́ть дыру́;

(патрэ́бна) як у мо́сце дз. — (ну́жно) как соба́ке пя́тая нога́;

хадзі́ў бы ў зло́це, каб не дз. ў ро́цепосл. ка́бы не дыра́ во рту — жил бы, ни о чём не тужи́л;

ад усі́х дзі́рак за́тычкапогов. ко всем ды́ркам заты́чка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

проре́ха ж.

1. (дыра) дзі́рка, -кі ж.; прарэ́х, -ха м., прарэ́ха, -хі ж.;

2. (разрез) разг. прарэ́х, -ха м., прарэ́ха, -хі ж.;

3. перен. (упущение), разг. недахо́п, -пу м., хі́ба, -бы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Infelix mus est, cui non uno lare plus est

Няшчасная тая мыш, што мае толькі адну нару.

Несчастна та мышь, которая имеет только одну нору.

бел. Бедная тая ліса, што толькі адну нару мае.

рус. Худа та мышь, которая одну лазейку знает.

фр. Souris qui n’a qu’un trou est bientôt prise (Быстрее словят ту мышь, у которой только одна дыра).

англ. The mouse that has but one hole is quickly taken (Мышь, у которой одна нора, быстро словят).

нем. Das ist eine arme Maus, die nur weiß zu einem Loch hinaus (Бедная та мышь, которая знает, как выбраться лишь из одной дыры). Es ist eine schlechte Maus, die nur ein Loch weiß (Плоха та мышь, которая знает лишь одну дыру).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

рот (род. ро́та, мн. раты́, -то́ў) м. рот;

разя́віць р. — рази́нуть (раскры́ть) рот;

заткну́ць р. — заткну́ть рот;

набра́ць вады́ ў р. — набра́ть воды́ в рот;

глядзе́ць у р. — (каму) смотре́ть в рот (кому);

у р. не ле́зе — в рот не ле́зет;

разжава́ць і ў р. палажы́ць — разжева́ть и в рот положи́ть;

зама́заць р. — (каму) зама́зать рот (кому);

ма́кавага зярня́тка (ма́кавай расі́нкі) у ро́це не было́ — ма́кового зёрнышка (ма́ковой роси́нки) во рту́ не́ было;

ка́плі ў р. не браць — ка́пли в рот не брать;

па́льца ў р. не кладзі́ — (каму) па́льца в рот не клади́ (кому);

слу́хаць, разя́віўшы рот — слу́шать, рази́нув рот;

бая́цца рот разя́віць — не сметь рта рази́нуть (раскры́ть);

ка́ша ў ро́це — (у каго) ка́ша во рту (у кого);

у рот не ўзяць — в рот не взять;

кла́сці ў рот — класть в рот;

р. не закрыва́ецца — (у каго) рот не закрыва́ется (у кого);

вялі́кая лы́жка р. дзярэ́погов. больша́я ло́жка рот дерёт;

чаго́ не ясі́, таго́ ў рот не нясі́посл. чего́ не ешь, того́ в рот не неси́;

на чужы́ карава́й рот не разяўля́йпосл. на чужо́й карава́й рот не разева́й;

хадзі́ў бы ў зло́це, каб не дзі́рка ў ро́цепосл. кабы́ не дыра́ во рту — жил бы жил, ни о чём не тужи́л;

па барадзе́ цякло́, а ў рот не папа́лапогов. по уса́м текло́, а в рот не попа́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)