дыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.

1. Павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць.

Д. тэкст.

2. Прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання.

Так яму дыктавала сумленне.

|| зак. прадыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.

|| наз. дыкто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж. (да 1 знач.).

Пісаць пад дыктоўку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дыктава́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дыкту́ю дыкту́ем
2-я ас. дыкту́еш дыкту́еце
3-я ас. дыкту́е дыкту́юць
Прошлы час
м. дыктава́ў дыктава́лі
ж. дыктава́ла
н. дыктава́ла
Загадны лад
2-я ас. дыкту́й дыкту́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дыкту́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дыктава́ць несов., в разн. знач. диктова́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дыктава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

1. Вымаўляць, зачытваць што‑н. уголас з тым, каб слухачы (слухач) запісвалі. Дыктаваць тэкст пісьма машыністцы. □ — Я не хутка дыктую, вы паспяваеце запісваць? Краўчанка.

2. Загадваць, прадпісваць што‑н. для безагаворачнага выканання. Дыктаваць сваю волю. □ Укалола .. [Ельскага] графская пыха, што не можа дыктаваць .. ён, афіцэр, пан, шляхціц. Пестрак. // перан. Падказваць, пераконваць. Сам розум дыктаваў даць гэту паркалёвую хустку Марылі: ёй не прыйшлося мануфактуры, а хустка гэтая аставалася. Чорны. Ехаў Юрка дамоў з намерам правесці канікулы на беразе рэчкі. Аднак нейкая маўклівая праца розуму, унутранае пачуццё дыктавала зусім іншае. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыктава́ць diktíeren vt;

дыктава́ць што-н на сту́жку etw. auf Band diktíeren

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дыктава́ць

(польск. dyktować, ад лац. dictare)

1) вымаўляць, зачытваць што-н. уголас так, каб слухачы запісвалі;

2) загадваць, прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання (напр. д. умовы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Дыктава́ць ’дыктаваць’ (БРС). Рус. диктова́ть, укр. диктува́ти. Ужо ў ст.-бел. было дыктовати, диктовати (з XVII ст.), якое Булыка (Запазыч., 103) лічыць запазычаннем з польск. dyktować (< ням. diktieren). Рус. диктова́ть, паводле Фасмера (1, 514), з ням. diktieren або франц. dicter (< лац. dictāre). Шанскі (1, Д, Е, Ж, 120) для рус. слова бачыць непасрэдную крыніцу ў польск. dyktować (< франц. або лац.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыктава́ць

(польск. dyktować, ад лац. dictare)

1) павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць;

2) прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання (напр. д. умовы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

прадыктава́ць гл. дыктаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

диктова́ть несов. дыктава́ць;

диктова́ть свою́ во́лю дыктава́ць сваю́ во́лю;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)