дыгра́ф
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дыгра́ф |
дыгра́фы |
| Р. |
дыгра́фа |
дыгра́фаў |
| Д. |
дыгра́фу |
дыгра́фам |
| В. |
дыгра́ф |
дыгра́фы |
| Т. |
дыгра́фам |
дыгра́фамі |
| М. |
дыгра́фе |
дыгра́фах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дыгра́ф, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
Састаўны пісьмовы знак, які складаецца з дзвюх літар і ўжыв. для абазначэння на пісьме фанем і іх варыянтаў.
Беларускія дыграфы «дж» і «дз».
|| прым. дыгра́фны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыгра́ф м., лингв. дигра́ф
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дыгра́ф, ‑а, м.
Спец. Двухзнакавая літара (дж, дз), якая ўжываецца для перадачы на пісьмо адпаведных гукаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дыгра́ф
(ад ды- + -граф)
пісьмовы знак з дзвюх літар, які ўжываецца для перадачы на пісьме пэўнага гуку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
digraph [ˈdaɪgrɑ:f] n. ling. дыгра́ф
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ДЗ,
графема ў бел. алфавіце для абазначэння асобнага складанага гука. Дыграф, утвораны з літар «д» і «з», перадае афрыкату «дз». У помніках старабел. пісьменства адзначаецца з 16 ст. («дедзичъ», «жаръдзье», «медзь»). Як сродак паказу дзекання выступаў спарадычна, пераважна ў запазычаных словах. Асобнае вымаўленне «д» і «з» («д-зякуй», «д-зень»), а таксама вымаўленне «дз» як мяккага «д» з’яўляецца парушэннем нормы бел. літ. вымаўлення. У якасці 2 асобных гукаў спалучэнне «дз» вымаўляецца толькі ў словах тыпу «падзагаловак», «падзямелле», дзе «д» — канцавы гук прыстаўкі, а «з» — пачатковы гук кораня («пад-земны»).
М.Р.Прыгодзіч.
т. 6, с. 99
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДЖ,
графема ў бел. алфавіце для абазначэння асобнага складанага гука. Дыграф, утвораны з літар «д» і «ж», перадае афрыкату «дж». У пісьмовых помніках выкарыстоўваецца з 16 ст., аднак старабел. аўтарамі гук «дж» часцей перадаваўся літарамі «ч», «ж», спалучэннямі «д» і «ч», «ж» і «ч» («ѣздживаль», «розъежчалъ», «приеждчий»). У сучаснай бел. літ. мове спалучэнне «дж» вымаўляецца па-рознаму: у словах тыпу «аджыць», «паджылкі», дзе «д» — частка прыстаўкі, а «ж» — пачатковы гук кораня, «дж» чытаецца як спалучэнне 2 гукаў «д» і «ж» («ад-жыць»); у выпадку, калі «д» і «ж» не стаяць на стыку 2 марфем, яны вымаўляюцца як адзін непаДзельны гук («джунглі», «загароджаны», «ураджай»).
М.Р.Прыгодзіч.
т. 6, с. 83
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)