дзяко́ў

прыметнік, прыналежны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. дзяко́ў дзяко́ва дзяко́ва дзяко́вы
Р. дзяко́вага дзяко́вай
дзяко́вае		 дзяко́вага дзяко́вых
Д. дзяко́ваму дзяко́вай дзяко́ваму дзяко́вым
В. дзяко́вы
дзяко́вага (адуш.)		 дзяко́ву дзяко́ва дзяко́вы (неадуш.)
дзяко́вых (адуш.)
Т. дзяко́вым дзяко́вай
дзяко́ваю		 дзяко́вым дзяко́вымі
М. дзяко́вым дзяко́вай дзяко́вым дзяко́вых

Крыніцы: prym2009, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзяко́ў, ‑ова.

Які належыць дзяку. Дзякова сяліба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзя́к

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. дзя́к дзякі́
Р. дзяка́ дзяко́ў
Д. дзяку́ дзяка́м
В. дзяка́ дзяко́ў
Т. дзяко́м дзяка́мі
М. дзяку́ дзяка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзяко́віч, ‑а, м.

Разм. Дзякоў сын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАЯ́РСКІЯ КНІ́ГІ,

зводы імянных пералікаў па чынах прыдворных асоб Расіі (думных і вышэйшых дварцовых чыноў, стольнікаў, страпчых, маскоўскіх і выбарных дваран, дзякоў) з пазначэннем іх памесных і грашовых акладаў. Згадваюцца з пач. 17 ст. Складаліся ў Разрадным прыказе як зводныя ўлікова-акладныя дакументы. Крыніца для вывучэння памеснай сістэмы, т.зв. Гасударава двара, гісторыі рас. дваранства, генеалогіі. Захаваліся 14 баярскіх кніг (1615—91).

т. 2, с. 369

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАЯ́РСКАЯ ДУ́МА,

1) у Кіеўскай дзяржаве 10 — 1-й пал. 12 ст. нарада князя з дружынай (князевымі мужамі, думцамі) і інш. набліжанымі асобамі (напр., земскімі баярамі).

2) У перыяд феад. раздробленасці Русі савет знатных васалаў пры князю ў вял. і ўдзельных княствах.

3) У цэнтралізаванай Рускай дзяржаве канца 15 — пач. 18 ст. пастаянны саслоўна-прадстаўнічы орган арыстакратыі пры вял. князю (з 1547 цары). Мела дарадчы характар, абмяркоўвала пытанні ўнутр. і знешняй палітыкі. Складалася з думных чыноў (баяраў, акольнічых, думных дваранаў, думных дзякоў), колькасць якіх мянялася; супрацоўнічала з Разрадным і Пасольскім прыказамі. Скасавана Пятром І у 1711 у сувязі са стварэннем Сената.

Літ.:

Зимин А.А. Формирование боярской аристократии в России во второй половине XV — первой трети XVI в. М., 1988;

Ключевский В. Боярская Дума Древней Руси;

Добрые люди Древней Руси: Репр. изд. М., 1994.

т. 2, с. 369

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)