◊ бо́жы д. — бо́жий дар; благода́ть; ниспосла́ние госпо́дне;
д. за д. — услу́га за услу́гу;
д. сло́ва — дар сло́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дарм.
1.дар, род. да́ру м., дару́нак, -нка м.; (подарок — ещё) падару́нак, -нка м.;
2.(способность)дар, род. да́ру м.; (талант) та́лент, -ту м., здо́льнасць, -ці ж.;
◊
дар сло́вадар сло́ва;
бо́жий дар бо́жы дар;
дар дана́йцевдар дана́йцаў;
дар за дардар за дар.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дар, ‑у; мн. дары; м.
1. Тое, што даецца ва ўласнасць дарма; падарунак. А гэта скрыня — дар ад мужа, Як быў яшчэ ён жаніхом.Колас.//часцеймн. (дары́, ‑оў). Ахвяраванні. Не памыліўся поп, — прыход У храм быў паўнаводны; На багамолле плыў народ, Вязлі дары падводы.Жычка.
2. Плён працы, якой‑н. дзейнасці; тое, што дае прырода. Дары лесу. □ Кажуць, ураджай — дар зямлі. На самай справе, гэта дар людской працы.Гроднеў.Што ні кажы, а жыццё, ужо само па сабе, ёсць радасць, вялікае шчасце, бясцэнны дар.Колас.
3. Здольнасць, талент. Дар музыканта. Паэтычны дар. □ Гэта быў мужчына гадоў за трыццаць, адукаваны, вопытны арганізатар з прыродным дарам красамоўства.Машара.
•••
Божы дар (уст.) — усё, што даецца ад прыроды.
Дар данайцаў — каварная паслуга з мэтай прычыніць зло, загубіць.
Дар за дар — паслуга за паслугу. — Вось што, браце Даніла, — сказаў.. [Мікола], — Дар за дар, а дарма нічога. Я цябе выручыў, і ты мяне выруч.Брыль.
Дар слова — а) здольнасць гаварыць; б) здольнасць гаварыць свабодна, прыгожа, вобразна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дарм
1. (падарунак) Gábe f -, -n; Geschénk n -(e)s, -e; Schénkung f -, -en (юрыд);
прыне́сці ў дар zum Geschénk máchen;
2. (што дае прырода або плён працы) Gábe f -, -n;
3. (здольнасць, талент) Begábung f -, -en; Gábe f -, -n; Talént n -(e)s, -e;
дар мо́вы [сло́ва] Rédnergabe f -, Rédekunst f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Дар ’дар’. Прасл. слова. Параўн. рус.дар, укр.дар, польск.dar, чэш.dar, серб.-харв.да̑р, балг.дар, ст.-слав.даръ. Параўн. далей і. е. *dōro‑ ’дар’ (грэч.δῶρον ’дар’) < do‑ — ’даць’ (слав.*da‑ti: бел.даць, рус.дать, укр.дати, польск.dać, чэш.dáti, балг.дам, серб.-харв.да̏ти, ст.-слав.дати). Сюды адносяцца (< darъ) і дзеясловы дарава́ць, дары́ць, якія Трубачоў (Эт. сл., 4, 190–191) адносіць да прасл. фармацый (*darovati, *dariti), а не да ўтварэнняў у паасобных мовах. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 484; Бернекер, 1, 179; Слаўскі, 1, 138.