дало́ў

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
дало́ў - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дало́ў, прысл. (разм.).

1. На зямлю, на падлогу.

Камень з воза паляцеў д.

2. Прэч, вон.

Д. штурмаўшчыну!

Шапкі д.!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дало́ў нареч.

1. (в лозунгах) доло́й;

д. вайну́! — доло́й войну́!;

2. разг. на зе́млю, на́земь; на́ пол;

◊ з плеч д. — с плеч доло́й;

з рук д. — с рук доло́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дало́ў, прысл.

1. На зямлю, на падлогу. Зачапіўся воз за камень, што ляжаў пры дарозе, вось зламалася, і ганарысты жарнавік паляцеў далоў. Якімовіч. Па лесвіцы далоў збегла дзяўчына з ручніком. Алешка.

2. у знач. вык. (звычайна ў закліках, лозунгах). Прэч, вон. Сябры і сяброўкі, Уставайце! Дрымоты далоў! Агняцвет. — Далоў вайну! — палаюць грозна словы На розных мовах і на ўсіх сцягах. Астрэйка. // У значэнні загаду, патрабавання зняць, прыбраць што‑н. і пад. Шапкі далоў!

•••

І з капылоў далоў — зваліцца з ног; паваліцца.

З плеч далоў — пра завяршэнне якой‑н. справы, вызваленне ад непрыемных абавязкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дало́ў​I прысл (на зямлю) hinúnter; ab; auf den Bóden;

◊ з плеч дало́ў ich bin es los;

ідзі́ з воч дало́ў! verschwínde!, geh mir aus den Áugen!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дало́ў!​II выкл níeder!

дало́ў! акупа́нтаў! níeder mit den Okkupánten!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прэч, прысл.

Убок, далей ад якога-н. месца, далоў.

Пайшоў п. адгэтуль!

◊

Рукі прэч! (у знач. выкл.) — патрабаванне не ўмешвацца не ў сваю справу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

доло́й нареч., разг. дало́ў, прэч;

доло́й негра́мотность прэч непісьме́ннасць;

ша́пки доло́й! ша́пкі дало́ў!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́маклы, ‑ая, ‑ае.

1. Прамоклы; мокры. Пінжак — далоў, далоў — рубашка; Камашы вымаклыя — з ног... Бялевіч.

2. Які загінуў ад празмерная вільгаці. Вымаклыя пасевы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

на́земь нареч. на зямлю́; дало́ў; (оземь) во́бземлю.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)