гі́цаль

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. гі́цаль гі́цлі
Р. гі́цля гі́цляў
Д. гі́цлю гі́цлям
В. гі́цля гі́цляў
Т. гі́цлем гі́цлямі
М. гі́цлю гі́цлях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

гі́цаль, -цля, мн. -цлі, -цляў, м.

1. Той, хто знімае скуры з забітых жывёл; скуралуп (у 1 знач.; уст.).

2. перан. Свавольнік, нягоднік (лаянк.).

Ах, ты г.!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гі́цаль м.

1. живодёр;

2. разг. озорни́к, сорване́ц;

3. ве́шалка ж. (платья, пальто)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гі́цаль, ‑цля, м.

1. Уст. і абл. Скуралуп, скурадзёр (у 1 знач.).

2. Лаянк. Нягоднік, мучыцель. Майстры пустазвонства, прайдзісветы і гіцлі Беларусь за двузлоты прадавалі вяльможным панам. Дудар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гі́цаль м

1. разм Schínder m -s, -, Ábdecker m -s, -;

2. перан Ménschenschinder m, Blútsauger m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

гі́цаль

(польск. hycel, ад ням. дыял. hitzel)

нягоднік, мучыцель (даўней — жывадзёр, скуралуп).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Гі́цаль 1 ’сабакар; машэннік’ (БРС, Касп., Нас.), таксама ў форме гі́ццаль ’сабакар’ (Сцяц.), ’гарэза, свавольнік’ (Сцяц., Шат.), ’агідны, здрадлівы чалавек’ (Сцяшк.) і г. д. У ст.-бел. мове гицель ’памочнік ката’ (гл. Булыка, Запазыч.). Параўн. таксама рус. дыял. ги́цель ’жывадзёр’, укр. ги́цель. Запазычанне з польск. hycel ’тс’ (а гэта з ням. дыял. hitzel; гл. Брукнер, 174; Фасмер, 1, 408; Булыка, Запазыч., 83).

Гі́цаль 2 ’пятля, прышытая да адзення, каб яго вешаць’ (Сцяц. Нар., Сцяц., Шат., Сл. паўн.-зах., Касп., БРС). Па паходжанню аднолькавае з гі́цаль, (гл.), але значэнне ’пятля, вешалка’ (паводле Сцяц. Нар., 115) развілося менавіта ў бел. мове (гл. там і тлумачэнне семантычнага развіцця). Няпэўным з’яўляецца меркаванне (Сцяц., там жа), што ў бел. мове запазычанне прама з ням., дзе быццам Hitzel чытаецца гіццаль (?; няясна; у ням. слоўніках вымаўлення z, tz аднолькава абазначаюцца як ts).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ábdecker

m -s, - скуралу́п, гі́цаль

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

даваява́цца, ‑ваююся, ‑ваюешся, ‑ваюецца; зак.

Разм. Ваюючы, пацярпець няўдачу, прыйсці да дрэнных вынікаў. Перавёў дзед Талаш вочы на царскі партрэт, патрос галавою. — Ваяка... Даваяваўся, сволач ты, гіцаль, да таго, што ўжо і меднае капейкі не маеш! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

hycel

м. разм., пагард.

1. гіцаль;

2. нягоднік; паганец

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)