Паніжэнне ўзроўню грунтавых вод, гл. Водапаніжэнне

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

БАЛА́НС ГРУНТАВЫ́Х ВО́ДАЎ,

колькасны паказчык намнажэння і расходавання грунтавых водаў на пэўнай тэрыторыі за вызначаны час. Прыходная частка — жыўленне за кошт прасочвання (інфільтрацыя) атм. ападкаў і паверхневых водаў (рэк, азёраў, балотаў, арашальных і інш.), кандэнсацыі вадзяной пары, паступлення з больш глыбокіх напорных гарызонтаў. Расходная частка — падземны сцёк, выпарэнне з паверхні грунтавых водаў, транспірацыя раслінамі, рачны сцёк. Баланс грунтавых водаў залежыць ад клімату (колькасці і віду атм. ападкаў, т-ры паветра), глебава-расліннага покрыва, формаў рэльефу, саставу і структуры горных парод у зоне аэрацыі, гасп. дзейнасці чалавека (водазабор, меліярацыя і інш.). На Беларусі прыходная частка балансу рэзка павялічваецца пры раставанні снегу і ў час працяглых дажджоў. Элементы балансу вызначаюцца ў выніку працяглых назіранняў на гідрагеалагічных стацыянарах. Вывучэнне балансу грунтавых водаў неабходна для колькаснай ацэнкі рэсурсаў грунтавых водаў і рацыянальнага іх выкарыстання на водазабеспячэнне, для прагнозу іх рэжыму на меліяраваных землях, горных вырабатках, у зоне падпору каля вадасховішчаў і інш.

М.С.Капора.

т. 2, с. 238

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

грунтавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. грунтавы́ грунтава́я грунтаво́е грунтавы́я
Р. грунтаво́га грунтаво́й
грунтаво́е		 грунтаво́га грунтавы́х
Д. грунтаво́му грунтаво́й грунтаво́му грунтавы́м
В. грунтавы́ (неадуш.)
грунтаво́га (адуш.)		 грунтаву́ю грунтаво́е грунтавы́я (неадуш.)
грунтавы́х (адуш.)
Т. грунтавы́м грунтаво́й
грунтаво́ю		 грунтавы́м грунтавы́мі
М. грунтавы́м грунтаво́й грунтавы́м грунтавы́х

Іншыя варыянты: грунто́вы.

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гле́бава-грунтавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гле́бава-грунтавы́ гле́бава-грунтава́я гле́бава-грунтаво́е гле́бава-грунтавы́я
Р. гле́бава-грунтаво́га гле́бава-грунтаво́й
гле́бава-грунтаво́е		 гле́бава-грунтаво́га гле́бава-грунтавы́х
Д. гле́бава-грунтаво́му гле́бава-грунтаво́й гле́бава-грунтаво́му гле́бава-грунтавы́м
В. гле́бава-грунтавы́ (неадуш.)
гле́бава-грунтаво́га (адуш.)		 гле́бава-грунтаву́ю гле́бава-грунтаво́е гле́бава-грунтавы́я (неадуш.)
гле́бава-грунтавы́х (адуш.)
Т. гле́бава-грунтавы́м гле́бава-грунтаво́й
гле́бава-грунтаво́ю		 гле́бава-грунтавы́м гле́бава-грунтавы́мі
М. гле́бава-грунтавы́м гле́бава-грунтаво́й гле́бава-грунтавы́м гле́бава-грунтавы́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

грэ́йдар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Машына для рыцця канаў, выраўноўвання палатна грунтавых дарог.

2. Дарога, пракладзеная пры дапамозе такой машыны (разм.).

|| прым. грэ́йдарны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

water table [ˈwɔ:təˌteɪbl] n. во́дная паве́рхня; узро́вень грунтавы́х во́даў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

непрыго́днасць, ‑і, ж.

Якасць і стан непрыгоднага; нягоднасць. Уся сетка грунтавых дарог была прыведзена ў непрыгоднасць. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Баланс падземных водаў (грунтавых) 2/87; 3/468

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

агарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак.

1. Тое, што і абгарадзіць.

2. перан. Засцерагчы, абараніць, ахаваць ад каго‑, чаго‑н. Агарадзіць чалавецтва ад вайны. □ Падземная частка помпавай станцыі размесціцца ніжэй узроўню вады ў Дзвіне, яе трэба агарадзіць ад грунтавых вод. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грэ́йдэр

(англ. grader)

спецыяльная машына для выраўноўвання палатна грунтавых дарог, планіроўкі адхонаў, капання каналаў і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)