Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
глыта́цьнесов.
1.прям., перен. глота́ть; прогла́тывать;
г. кава́лкі мя́са — глота́ть (прогла́тывать) куски́ мя́са;
г. рама́ны адзі́н за другі́м — глота́ть рома́ны оди́н за други́м;
2.прост. (жадно есть) ло́пать, упи́сывать;
г. папо́ўніцы — ло́пать (упи́сывать) за о́бе щёки;
3. (о рыбе) загла́тывать, прогла́тывать;
◊ г. сло́вы — глота́ть слова́;
г. слёзы — глота́ть слёзы;
г. слі́нкі — глота́ть слю́нки;
г. паве́тра — глота́ть во́здух
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
глыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што і без дап.
1. Пры дапамозе мышцаў горла праштурхоўваць што‑н. у стрававод і страўнік. Глытаць ежу. Глытаць пілюлі.// Уцягваць у сябе паветра, дым, пыл і інш. Глытаць паветра. □ Усё роўна, дзе грудзьмі глытаць Марскі ахрыплы вецер.Танк.//перан. Паглынаць, усмоктваць (пра багну і пад.). Краіна мая, Ты фашыстаў сустрэла Агнём і сякерай, Гранатай і стрэлам, Калола іх хвояй, Глытала дрыгвою.Панчанка.
2.Разм. Есці, піць з прагнасцю, вялікімі глыткамі. Удовін сын з сябрамі шклянкамі п’юць, а Вадапой — цэлымі бочкамі глытае.Якімовіч.//перан. З прагнасцю чытаць; прагна слухаць. Глытаць кнігі. □ Я глытаю кожнае дзедава слова.Бядуля.
•••
Глытаць слёзы — старацца стрымаць слёзы.
Глытаць сліну (слінку) — з зайздрасцю, з прагнасцю глядзець на што‑н. смачнае, прывабнае, але недаступнае.
Глытаць словы — гаварыць неразборліва, невыразна; не дагаворваць слоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Глыта́ць ’глытаць’ (БРС, Шат., Касп.). Параўн. укр.глита́ти ’тс’, рус.глота́ть, ст.-рус.глътати, чэш.hltati, балг.гъ́лтам, серб.-харв.гу̀тати, славен.goltáti. Магчыма, сюды і польск.дыял.glutać. Прасл.*glъtati ’глытаць’. Найбольш блізкая роднаснасць з лац.glūtiō ’тс’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 6, 157–158; Бернекер, 1, 309–310; Фасмер, 1, 414–415; Махэк₂, 169.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
глыну́ць, глыта́ць
1. schlúcken vt; verschlíngen*vt (прагна есціі г. д.);