Гелі 3/416; 4/332; 5/271

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕ́ЛІ

(ад лац. gelo застываю),

дысперсныя сістэмы з вадкім дысперсійным асяроддзем, у якіх часцінкі дысперснай фазы ўтвараюць прасторавую структуру (сетку). Маюць некат. ўласцівасці цвёрдых целаў: здольнасць захоўваць форму, пругкасць, пластычнасць.

Тыповыя гелі ў выглядзе студзяністых асадкаў (каагеляў) утвараюцца з золяў пры іх каагуляцыі ці пры вылучэнні новай дысперснай фазы з перанасычаных раствораў. Ацвярдзенне золяў ва ўсім аб’ёме першапачаткова вадкай сістэмы без парушэння яе макрааднароднасці дае т.зв. ліагелі. Для іх характэрна тыксатрапія — здольнасць у ізатэрмічных умовах самаадвольна аднаўляць структуру, разбураную мех. уздзеяннем. Гелі з водным дысперсійным асяроддзем наз. гідрагелямі, з вуглевадародным — арганагелямі. Высушваннем ліагелей атрымліваюць аэрагелі, ці ксерагелі, — крохкія мікрасітавінныя целы (напр., алюмагель і сілікагель). У хіміі і тэхналогіі палімераў гелямі наз. няплаўкія і нерастваральныя прадукты полікандэнсацыі і полімерызацыі. Гл. таксама Студзяні.

т. 5, с. 140

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ге́лі

(ад лац. gelo = застываю)

дысперсныя сістэмы, якія ўтвараюцца ў калоідных растворах пры паступовай каагуляцыі (напр. жэлацінавы студзень, сталярны клей).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ге́ль

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. ге́ль
Р. ге́лю
Д. ге́лю
В. ге́ль
Т. ге́лем
М. ге́лі

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гель-храматагра́фія

(ад гелі + храматаграфія)

тое, што і гель-фільтрацыя.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

алюмаге́ль

(ад лац. alumen = галун + гелі)

порыстая белая маса, што ўяўляе сабой вокіс алюмінію, адсарбент.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гель-фільтра́цыя

(ад гелі + фільтрацыя)

раздзяленне сумесі малекул паводле іх памеру пры дапамозе порыстых палімераў шляхам фільтрацыі на храматаграфічных калонках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)