Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
гарчы́ца, -ы, ж.
1. Травяністая расліна сямейства капусных з жоўтымі кветкамі і плодам-стручком.
2. Вострая прыправа, прыгатаваная з насення гэтай расліны.
|| прым.гарчы́чны, -ая, -ае.
Г. колер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарчы́цаж. горчи́ца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарчы́ца, ‑ы, ж.
1. Травяністая расліна сямейства крыжакветных з невялікімі жоўтымі кветкамі і плодам-стручком.
2. Вострая прыправа да стравы, якая гатуецца з размолатых зярнят гэтай расліны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГАРЧЫ́ЦА
(Sinapis),
род кветкавых раслін сям. капуставых. 10 відаў. Пашыраны пераважна ў Міжземнамор’і, Еўропе, Зах. Азіі і Паўн. Афрыцы. На Беларусі як пустазелле на палях, агародах, каля дарог трапляюцца гарчыца палявая, або дзікая (S. arvensis), і гарчыца белая, або англійская (S. alba). Гарчыцу белую культывуюць як кармавую, алейную і вострапрыпраўную расліну. Гарчыцай таксама называюць некат. віды капусты, марской гарчыцы.
Адна-, рэдка двух- і шматгадовыя травяністыя расліны з прамастойным галінастым сцяблом выш. да 1 м. Лісце суцэльнае ці лірападобна-надрэзанае, чаргаванае, апушанае. Кветкі невялікія, двухполыя, жоўтыя ці белавата-жоўтыя, у доўгіх гронках. Плод — двухстворкавы стручок з доўгім носікам. Вострапрыпраўныя, харч., кармавыя, лек. і меданосныя расліны, некаторыя віды — пустазелле. Насенне мае да 40% тлустага алею, гліказід сінігрын, фермент міразін. З яго робяць харч. гарчычны і эфірны алеі, сталовую гарчыцу, мед. гарчычнікі і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гарчы́цаж Senf m -(e)s, -e, Móstrich m -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Гарчы́ца ’гарчыца’ (БРС, Бяльк.), ’гарчыца; расліна свірэпа’ (Сл. паўн.-зах.). Рус.горчи́ца, укр.гірчи́ця, польск.gorczyca, чэш.horčice, hořčice ’тс’ і г. д. Прасл.*gorьčica ’гарчыца’ таксама азначае розныя расліны (агляд форм Трубачоў, Эт. сл., 7, 52–53). Утварэнне ад прыметніка *gorьkъ ’горкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mustard[ˈmʌstəd]n.гарчы́ца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
горчи́цагарчы́ца, -цы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спе́цыі, -цый, адз. спе́цыя, -і, ж.
Вострыя пахучыя прыправы (гарчыца, перац, лаўровы ліст і інш.).
Мяса са спецыямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)