гарцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; незак.

1. Па-маладзецку ездзіць верхам.

Г. на кані.

2. Бегаць, скакаць (разм.).

Коні гарцавалі на выгане.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарцава́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. гарцу́ю гарцу́ем
2-я ас. гарцу́еш гарцу́еце
3-я ас. гарцу́е гарцу́юць
Прошлы час
м. гарцава́ў гарцава́лі
ж. гарцава́ла
н. гарцава́ла
Загадны лад
2-я ас. гарцу́й гарцу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час гарцу́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

гарцава́ць несов. гарцева́ть; скака́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гарцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак.

1. Па-маладзецку ездзіць верхам, красуючыся спрытнай пасадкай. Па вуліцах усюды гарцавалі — красаваліся на конях хвацкія камбрыгі і начштабы са сваімі «світамі», разведчыкі, сувязныя. Мележ. // Гулліва бегчы або тупаць, падскокваць на месцы (пра каня). Гарцавалі пародзістыя.. коні, фыркалі, грызлі цуглі, камякамі падала пена. Гурскі.

2. Разм. Бегаць, скакаць. Цыбаты падлетак, падскокваючы і выбрыкваючы, гарцаваў па тратуары. Самуйлёнак.

[Польск. harcovac з венг.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарцава́ць

1. Riterkunststücke vrführen;

2. разм (бегаць, скакаць) lufen* vi (s), sprngen* vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Гарцава́цьгарцаваць’ (БРС, Нас., Шат., Бяльк.), ґарцава́ць ’бегаць, падбрыкваць’ (Сл. паўн.-зах.), таксама гарца́ць (Нас., Бяльк.). Ст.-бел. гарцоваті, гарцъ, герцъ (Булыка, Запазыч.). Укр. гарцюва́ти, рус. гарцева́ть. Запазычанне з польск. harcować (а гэта са ст.-чэш. harcovati; гл. Слаўскі, 1, 404–405; Шанскі, 1, Г, 35; іначай Брукнер, 168–169; Фасмер, 1, 395).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гарцава́ць

(польск. harcować, ад ст.-чэш. harcovati)

1) па-маладзецку ездзіць вярхом, красуючыся спрытнай пасадкай;

2) гулліва бегчы, падбрыкваючы, або падскокваць на месцы (пра каня).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гарцева́ть несов. гарцава́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пагарцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак.

Гарцаваць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

prance2 [prɑ:ns] v.

1. гарэ́знічаць, гарэ́заваць; скака́ць

2. гарцава́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)