Гама́рня
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Гама́рня |
| Р. |
Гама́рні |
| Д. |
Гама́рні |
| В. |
Гама́рню |
| Т. |
Гама́рняй
Гама́рняю |
| М. |
Гама́рні |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гама́рня
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
гама́рня |
гама́рні |
| Р. |
гама́рні |
гама́рань
гама́рняў |
| Д. |
гама́рні |
гама́рням |
| В. |
гама́рню |
гама́рні |
| Т. |
гама́рняй
гама́рняю |
гама́рнямі |
| М. |
гама́рні |
гама́рнях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гама́рня ж.
1. уст. металлообраба́тывающая мастерска́я;
2. разг. хоро́мина
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гама́рня і гамэ́рня, -і, ж. (разм.).
1. Шматгалосы крык, бязладная размова.
І слова не разабраць у такой гамэрні.
2. Вялікае няўтульнае памяшканне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гама́рня, ’медны завод’ (Нас.), ’рудня, медзеплавільная майстэрня, плавільны завод’ (Яшкін). Укр. гама́рня ’металаплавільны завод’. Як можна меркаваць, гэта запазычанне З польск. hamernia ’тс’ (а гэта да ням. Hammer ’молат’); параўн. ст.-бел. XVI ст. гамеръ ’кузня’ < польск. hamer < ням. (Булыка, Запазыч., 78). Рудніцкі (553–554) бачыць крыніцу запазычання прама ў ням. Hammerwerkstatt (без польскага пасрэдніцтва). Такая версія гісторыі адпаведных слоў вельмі няпэўная. Параўн. форму гамэ́рня (гл.) з другасным значэннем, якая, як здаецца, пацвярджае магчымасць польскага пасрэдніцтва.
Гама́рня 2 ’шумная гутарка’ (Шат.), ’шум, садом’ (Касп.), ’гамарня, шумнае месца’ (Бяльк.), ’шумнае месца; будынак музычнай установы; школа’ (Яшкін). Укр. гама́рня ’крык, шум’ (гл. Рудніцкі, 553). Па паходжанню ідэнтычнае з гама́рня 1 ’плавільны завод і да т. п.’ (гл.). Перанос значэння ’плавільны завод, майстэрня і да т. п.’ — ’шумнае месца’, ’шум, гутарка і г. д.’ не патрабуе дакладная паяснення. Параўн. гамэ́рня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гама́рня і гамэ́рня, ‑і, ж.
Разм.
1. Шматгалосы крык, бязладная гаворка. Словы ледзьве можна было распазнаць паміж той гамарні, якая цяпер тварылася на дварэ. Чарот.
2. Пра вялікае няўтульнае памяшканне (першапачаткова — як месца шумных зборышчаў). Што .. [Міхал] будзе адзін рабіць у гэтай гамарні? Гэта ж не жарты: тры пакоі, калі мець на ўвазе кухню. Васілевіч.
3. Уст. Металаапрацоўчая майстэрня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гама́рня
1. (XVIII ст.): Рудня, медзеплавільная майстэрня, плавільны завод (Крыч. Меер, 1786, 99, Нясв., Пар., Рэч., Слаўг., Чач.).
2. Шумнае месца; будынак музычнай установы; школа (Слаўг.).
□ в. Гама́рня (Гразі́вецкая Ру́дня, Гразі́вец) Чэр. пав.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гамэ́рня ж., см. гама́рня
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)